42’nin gizemi: “Mutluluk karşına tesadüfen çıkar ama tesadüfü sen yaratırsın”

Alain de Botton’un ünlü Hayat Okulu’nun kurucularından Mark Vernon’un 42 Derin Düşünce adlı kitabı, mutluluk, politika, aşk, seks, evlilik, savaş, yemek, oyun, ölüm, uyku, kader, tatil gibi kavramlardan yola çıkarak hayatımızı nasıl güzelleştireceğimiz üzerine felsefi bir deneme kitabı…

Aşağıdaki açıklamalara rağmen ben 42’nin Lewis Carroll’un Alice’inden apartıldığını düşünüyorum o da ayrı konu. Anlamak için şu meşhur 12. Bölüm’e bakabilirsiniz.

42: Derin düşünceler denizinde

Bilimkurgu edebiyatının nevi şahsına münhasır ismi Douglas Adams’ın yazdığı Otospotçunun Galaksi Rehberi, içerdiği varsayılan şifreler yüzünden tüm zamanların en tartışılmış kitaplarından biri.

Sayısız sır ve bilmece içeren kitap, 32 yıl önce ilk kez BBC’de radyo tiyatrosu olarak yayınlanmıştı. Kısa sürede fenomene dönüştü, ardından önce kitap, sonra TV dizisi ve film oldu. Ama büyük sırrı başka. 

Kitapta Derin Düşünce adlı bir süper bilgisayara hayatın, Evren’in ve diğer her şeyin sırrını hesaplatan Douglas Adams sonucun 42 olduğunu ilan ediyordu.

Evren’deki bütün olası soruların cevabının 42 olduğunu söylerken espri mi yapıyordu, yoksa hakikaten bildiği bazı şeyler mi vardı, bilemiyoruz. Emin olduğumuz şey, kitabın hayranlarının halen bu tuhaf bilmeceyi, 42’nin nereden çıktığını çözmek için uğraşıp durduğu.

Şahsi fikrim 42’nin kafası karışık kişiler için eğlenceli bir rahatlama biçimi olduğu, onlara hayatı uzun uzun kurcalama fırsatı verdiği, hayatın bazı derin meseleleri üzerine kafa yormak için bir kapı açtığı…

Alain de Botton’la birlikte Hayat Okulu’nun kurucularından olan Mark Vernon da benimle aynı fikirde olmalı. Ona göre derin düşünce, bilgelik anlamına geliyor, 42 ise hayatı dolu dolu yaşamak isteyenler için bir ipucu, hakikaten önemli olanları belirlemeye ve fazlalıkları atmaya bir davet…

Hayat, Evren ve Diğer Her Şey Üzerine 42 Derin Düşünce adını taşıyan ilginç bir projeye imza atarak hem Douglas Adams’a hayranlığını gösteren, hem de kendine ve okurlarına öğrenme, düşünme, biraz da eğlenme şansı tanıyan Mark Vernon, projesi için önce gazeteleri, televizyon haberlerini, güncel araştırmaları, kitapları, filmleri, pop şarkılarını tarayarak insanın en önemli 42 meselesini belirlemiş. “Nedir onlar?” diye sormayın, hepsi de bildiğiniz şeyler. Mutluluk, politika, aşk, dostluk, seks, evlilik, savaş, yemek, oyun, ölüm, uyku, kader, tatil, kaçma arzusu, küresel ısınma. Daha sonra düşünürlerden, yazarlardan, şairlerden, siyaset adamlarından bu 42 meseleyi en güzel özetlediğine inandığı sözler seçmiş. En sonunda da o meseleleri seçtiği sözler ışığında ele alan makaleler yazmış.

“Bu konuda bana ilham veren şey felsefe” diyor. “Ancak muammaların ya da kuralların felsefesi değil, ‘Nasıl yaşamalıyım?’ sorusunu soran ve kişisel dönüşümü hedefleyen bir felsefe.”

“Mutlu Hayat”, “Gündelik Hayat”, “Çalışma Hayatı”, “Sosyal Hayat”, “Yeşil Hayat”, “Sorgulanmış Hayat” ve “Hayatın Sonu” gibi başlıklar altında toplanan 42 denemeyi okuduktan sonra hayatınız birdenbire değişmeyecek belki, ama hayata bakışınızda bir değişiklik olacağı kesin!

Kitaptan bir bölüm: Tesadüfün yarattığı başyapıt

Antik ressamlardan Apelles bir at resmi yapıyormuş. Atın ağzındaki köpüksü teri çizme aşamasına kadar her şey yolundaymış. Apelles birkaç teknik denemiş, ancak hiçbirinin sonucundan tatmin olmamış. Sonunda, hayal kırıklığıyla, fırçalarını temizlediği süngeri alıp resme fırlatmış. Sünger atın burnuna çarpıp yere düşmüş; arkasında muhteşem bir köpük izi bırakarak…

“Mutluluk insanın karşısına tesadüfen çıkar” diyor Mark Vernon. “Ancak tesadüf yaşayarak yaratılır.”

Gülenay Börekçi