Şahane 1 kitap ya da linguistik 1 tren kazası
Eh, kolay değil, eşi menendi bulunmayan bir başyapıttan, dilimize çevrilmesi imkansız ve gereksiz bir kitaptan söz edeceğim bu yazıda. Ama ona iyi davranmayı da ihmal etmeyeceğim. “Gelmiş geçmiş bütün dil öğrenme kılavuzlarını bitiren kılavuz”, “linguistik bir tren kazası”, “mucizevi bir ahmaklıklar silsilesi” gibi eleştirilerle yerden yere vurulmak ve aynı sözlerle alkışlanmak her kitaba nasip olmaz […]
Read More“Hikâye satıcılığı” olarak hikâye anlatıcılığı
“Herkesin ağzında bir ‘anlatı’ lafıdır gidiyor,” diyen ve bu anlatı enflasyonunu bir çeşit anlatı krizinin varlığına bağlayan Byung-Chul Han, Anlatının Krizi adlı kitabında, “Bütün bu storytelling yaygarasının ortasında, kendini anlam ve istikamet eksikliğiyle açığa vuran bir anlatı boşluğu hüküm sürüyor,” diye devam ediyor sözlerine. Peki ama anlatıya dair neyin krizi bu ya da neyin eksikliği? […]
Read MorePATİKALAR ÜZERİNE: Yeryüzünün bağlantıları
Yürümek herkese iyi gelir. Fiziksel olarak bizi daha sağlıklı yaptığı yetmiyormuş gibi zihnimizi sakinleştirmek, düşüncelerimizi berraklaştırmak için de mükemmel bir araçtır. Kanıt isteyenler en yaratıcı fikirlerini yürürken bulduklarını söyleyen Nietzsche, Kant ve Rousseau gibi düşünürlere başvursun. Yahut Robert Moor’un Patikalar Üzerine adlı kitabını okusun. Patikalar Üzerine: Bir Keşif Umay Ana, nasıl Al Karısı oldu? Patikalar […]
Read MoreAlışmayı, sindirilmeyi, susturulmayı reddetmenin romanı
Mavi dikkat çekici bir işti benim için. Bir kere editörü yakın arkadaşımdı. Tolga Meriç’i siz de bu sitedeki yazılarından, röportajlarından tanırsınız muhakkak. Künyede tanıdığım başka isimler de vardı, mesela çok sevdiğim romancı İnci Aral. En önemlisi de, çok güzel yazılmış bir romandı. Ensest, pedofili gibi konuları işliyor, bunu yaparken rahatsız edici olmaktan, sarsmaktan çekinmiyor, her satırında […]
Read MoreBİR HATIRLAMA: Aydınlıkta ve karanlıkta Paul Auster
Yaşadığı süre boyunca Paul Auster kadar sevilmiş az yazar vardır. Oysa zamanında onu kıyasıya eleştirenler de olmuştu. New Yorker dergisinin ünlü eleştirmeni James Wood bunlardan biriydi mesela. İstedim ki, Auster’ı bir yazıyla anarken hem onun hayatına ve vasiyet romanı Baumgartner’a gelene dek yazdıklarına kısaca bir göz atalım hem de eleştirenlerin söylediklerine kulak verelim… Paul Auster’a […]
Read MoreOzan Ünal’la “Diğer” Anılarımız
Heykeltıraş Ozan Ünal’ın ilk öykü kitabı “Diğer”i okuduğumuzda karanlıkta kalmış yaşantılarımız ve anılarımız canlanırken, Ozan Ünal’ın elleri de giriyor devreye. Ama kitaptaki eşsiz çizimlerde yer alan ressam eli değil bu sadece. İçinde kırılsa da küsmeyen bir çocuk taşıyan, hayata, insana ve sanata inancını kaybetmemiş, duygularını gözü pek bir cesaretle paylaşan, sevmeyi bilen, iyi bir adamın […]
Read MoreZavallılar’ı niçin okumalı?
Alasdair Gray’in Zavallılar romanını beyazperdeye uyarlayan Yorgos Lanthimos’un -nedense- atladığı çok mühim kısımlarından bahsedeceğim bu yazıda. En basitinden kitapta kahramanın bizzat Alasdair Gray tarafından çizilmiş portresinin altında neden “Bella Baxter” değil de “Bella Caledonia” yazıyor olabilirdi mesela? Sonra Gray niçin kahramanımızı anlatırken “Geleceği parlak bir ulusun emekleme günlerinden” söz ediyordu. Bella neden durmadan “Bana daha çok […]
Read MoreLorrie Moore’un yürek burkan öyküleri: Amerika Kuşları
Lorrie Moore’un Amerika Kuşları kitabı, insanlık hallerini, ruhun karanlık köşelerini zeka, mizah ve duyarlılıkla araştıran kısa öykülerden oluşuyor. Adını 18. yüzyıl doğa bilimcisi ve ressam John James Audubon’un eşsiz külliyatından alan Amerika Kuşları, aynı anda hem komik hem de yürek burkan öyküler içeren bir başyapıt. Amerika Kuşları Lorrie Moore: “Yazmak için size biraz nezaketsizlik gerek” […]
Read MoreAcayip sorulara nükteli cevaplar
“Tarih fısıldayan adam” lakaplı araştırmacı gazeteci Tom Standage’ın yeni kitabı çıktı. Adı, Acayip Merak Ettim! Standage, bilmediğimizin farkında bile olmadığımız bazı tuhaf konuları masaya yatırıyor ve okuru nükteli, merak uyandırıcı ve aydınlatıcı cevaplarla aydınlatıyor. Acayip Merak Ettim!, Tom Standage, Mundi Kitap BİR ZAMANLAR SOSYAL MEDYA: İlk 2000 yıl Tom Standage’dan dünyamızı altüst eden bazı gerçekler “Dedektifler, bilim […]
Read MoreMarcel Proust’un kayıp öyküsü bulundu
Kısa bir süre önce Kayıp Zamanın İzinde adlı dev eserin yazarı Marcel Proust’un çok gençken yazdığı bir öykü keşfedildi. Kayıtsız Adam adlı kitapta hem bu öyküyü hem de onun değme dedektiflik hikayelerine taş çıkaracak heyecanlı “bulunma” macerasını okuyabilirsiniz. Kayıtsız Adam PROUST & JIM CARREY: “Beni hafızandan siler miydin?” Marcel Proust’un kayıp öyküsü bulundu 1896 yılında […]
Read MoreBilimkurgu üstadı bir bahçıvanın nevrozları
Literatüre “robot” sözcüğünü kazandıran kişi olan Karel Čapek’in, Livera Yayınevi’nden çıkan Bahçıvanın Bir Yılı adlı kitabı şahane bir bahar-yaz okuması… Bahçıvanın Bir Yılı Richard Brautigan’ın başlattığı şiir ve tohum hareketi Karel Čapek’in RUR oyunundan Bilimkurgu üstadı bir bahçıvanın nevrozları 1890-1938 yılları arasında yaşayan Çek roman, öykü, oyun ve deneme yazarı Karel Čapek, bir taşra doktorunun […]
Read MoreLeziz yemekler ve kadehteki o şakacı parıltı
Macar Kültür Merkezi’nden “Ágota Kristóf için de bir yazar masası kuruyoruz, gelir misiniz?” diyerek aradıklarında düşünmeden koşup gittim. Önceki “Bir Yazar Masası” etkinliklerini kaçırmıştım ama en sevdiklerimden Ágota Hanım için olanı kaçıramazdım. Ayrıca masayı kuranlar Eylül Görmüş ve Türk mutfağını Macaristan’da tanıtmak gibi harika bir işi de üstlenmiş olan ünlü şef Ágnes Tóth olacaktı. Etkinlik […]
Read Moreİhanetin terimi: Öp ve Anlat
1970’lerde glam rock’ın gaza getirdiği heyecanlı eleştirmenlerin, şarkı sözlerini edebiyat saydığı Bryan Ferry “Kiss & Tell” adlı şarkısını kimin için yazmıştı, kimin için köprüleri yakıp “öp ve anlat” demişti? Peki 21. yüzyılın çeşit bolluğundan başları dönmüş “cool” eleştirmenlerinin, kitaplarını pop müziğin yazıdaki karşılığı saydıkları Alain de Botton’un aynı adlı romanı? O kimin için yazılmıştı? Henry […]
Read Moreİnsanlığın en mahrem anlarının tarihi
Geçen hafta Kalben’in evine habersiz girildi, köşe bucak kurcalandı, birileri hiç hakları olmadığı halde o evde gördüklerini filme çekip utanmadan yaydı ya, aklıma çok eski bir yazım geldi. Yeniden yayımlamanın zamanıydı belki de. Georges Duby ve Philippe Aries’in hazırladığı beş ciltlik ve 800 sayfalık Özel Hayatın Tarihi’ne, bize savaşların, antlaşmaların, ülkelerin tarihini değil, şahsa mahsus […]
Read MoreBüyük soru: Sonsuz gece mi, bir anlık haz mı?
Geçenlerde Zeynep Uysal ile Murat Gülsoy’un Eksik Mecaz podcastini dinliyordum. İkinci bölümde sanırım, Zeynep Uysal’ın Goethe’nin Faust’undan seçtiği bir alıntıya bayıldım. (hem ayrıca favori yazınsal karakterimle ilgiliydi bu alıntı.) “Dur geçme öyle güzelsin ki diyecek olursam o âna, vur beni istersen zincirlere, hazırım o zaman yok olmaya, o zaman çalsın ölüm çanları, o zaman tamamlanır […]
Read More