BİR HATIRLAMA: Aydınlıkta ve karanlıkta Paul Auster
Yaşadığı süre boyunca Paul Auster kadar sevilmiş az yazar vardır. Oysa zamanında onu kıyasıya eleştirenler de olmuştu. New Yorker dergisinin ünlü eleştirmeni James Wood bunlardan biriydi mesela. İstedim ki, Auster’ı bir yazıyla anarken hem onun hayatına ve vasiyet romanı Baumgartner’a gelene dek yazdıklarına kısaca bir göz atalım hem de eleştirenlerin söylediklerine kulak verelim… Paul Auster’a […]
Read MoreOzan Ünal’la “Diğer” Anılarımız
Heykeltıraş Ozan Ünal’ın ilk öykü kitabı “Diğer”i okuduğumuzda karanlıkta kalmış yaşantılarımız ve anılarımız canlanırken, Ozan Ünal’ın elleri de giriyor devreye. Ama kitaptaki eşsiz çizimlerde yer alan ressam eli değil bu sadece. İçinde kırılsa da küsmeyen bir çocuk taşıyan, hayata, insana ve sanata inancını kaybetmemiş, duygularını gözü pek bir cesaretle paylaşan, sevmeyi bilen, iyi bir adamın […]
Read MoreM. Mollaosmanoğlu: “Veganlar benim en bahtsız kitabım”
Yarasa tüketimiyle ilişkilendirilen koronavirüs pandemisi hepimizin yaşamını etkiledi, normal hayatlarımıza epey sonra geri dönebildik. Peki hayvanlardan kaynaklanan bu büyük salgınla kaosa sürüklenen dünyada et yemek yasaklansaydı nasıl bir hayatımız olurdu sizce? Yazar Mehmet Mollaosmanoğlu, distopik romanı Veganlar’da et yemenin cezalandırıldığı çevreci ama yasakçı bir sistemi odağına alıyor. Yazarla gazeteci Sayım Çınar konuştu. Hepimizi yaran dil […]
Read MoreZavallılar’ı niçin okumalı?
Alasdair Gray’in Zavallılar romanını beyazperdeye uyarlayan Yorgos Lanthimos’un -nedense- atladığı çok mühim kısımlarından bahsedeceğim bu yazıda. En basitinden kitapta kahramanın bizzat Alasdair Gray tarafından çizilmiş portresinin altında neden “Bella Baxter” değil de “Bella Caledonia” yazıyor olabilirdi mesela? Sonra Gray niçin kahramanımızı anlatırken “Geleceği parlak bir ulusun emekleme günlerinden” söz ediyordu. Bella neden durmadan “Bana daha çok […]
Read MoreLorrie Moore’un yürek burkan öyküleri: Amerika Kuşları
Lorrie Moore’un Amerika Kuşları kitabı, insanlık hallerini, ruhun karanlık köşelerini zeka, mizah ve duyarlılıkla araştıran kısa öykülerden oluşuyor. Adını 18. yüzyıl doğa bilimcisi ve ressam John James Audubon’un eşsiz külliyatından alan Amerika Kuşları, aynı anda hem komik hem de yürek burkan öyküler içeren bir başyapıt. Amerika Kuşları Lorrie Moore: “Yazmak için size biraz nezaketsizlik gerek” […]
Read MoreAcayip sorulara nükteli cevaplar
“Tarih fısıldayan adam” lakaplı araştırmacı gazeteci Tom Standage’ın yeni kitabı çıktı. Adı, Acayip Merak Ettim! Standage, bilmediğimizin farkında bile olmadığımız bazı tuhaf konuları masaya yatırıyor ve okuru nükteli, merak uyandırıcı ve aydınlatıcı cevaplarla aydınlatıyor. Acayip Merak Ettim!, Tom Standage, Mundi Kitap BİR ZAMANLAR SOSYAL MEDYA: İlk 2000 yıl Tom Standage’dan dünyamızı altüst eden bazı gerçekler “Dedektifler, bilim […]
Read MoreMarcel Proust’un kayıp öyküsü bulundu
Kısa bir süre önce Kayıp Zamanın İzinde adlı dev eserin yazarı Marcel Proust’un çok gençken yazdığı bir öykü keşfedildi. Kayıtsız Adam adlı kitapta hem bu öyküyü hem de onun değme dedektiflik hikayelerine taş çıkaracak heyecanlı “bulunma” macerasını okuyabilirsiniz. Kayıtsız Adam PROUST & JIM CARREY: “Beni hafızandan siler miydin?” Marcel Proust’un kayıp öyküsü bulundu 1896 yılında […]
Read MoreBilimkurgu üstadı bir bahçıvanın nevrozları
Literatüre “robot” sözcüğünü kazandıran kişi olan Karel Čapek’in, Livera Yayınevi’nden çıkan Bahçıvanın Bir Yılı adlı kitabı şahane bir bahar-yaz okuması… Bahçıvanın Bir Yılı Richard Brautigan’ın başlattığı şiir ve tohum hareketi Karel Čapek’in RUR oyunundan Bilimkurgu üstadı bir bahçıvanın nevrozları 1890-1938 yılları arasında yaşayan Çek roman, öykü, oyun ve deneme yazarı Karel Čapek, bir taşra doktorunun […]
Read MoreLeziz yemekler ve kadehteki o şakacı parıltı
Macar Kültür Merkezi’nden “Ágota Kristóf için de bir yazar masası kuruyoruz, gelir misiniz?” diyerek aradıklarında düşünmeden koşup gittim. Önceki “Bir Yazar Masası” etkinliklerini kaçırmıştım ama en sevdiklerimden Ágota Hanım için olanı kaçıramazdım. Ayrıca masayı kuranlar Eylül Görmüş ve Türk mutfağını Macaristan’da tanıtmak gibi harika bir işi de üstlenmiş olan ünlü şef Ágnes Tóth olacaktı. Etkinlik […]
Read MoreSeyahatin keyfi, yemeğin hazzı ve tatlı bir aşk masalı
Seyahat etmeyi çok seven Burçak Gönül’ün yeni romanı, Remzi Kitabevi etiketiyle raflarda. Yazarın belki de tamamen kurmaca sayılabilecek ilk kitabı olan Ayağımın Tozuyla AŞK, bir gezgin Külkedisi masalı olarak da tarif edilebilir… Sadece o iyi bildiğimiz ve hâla çok sevdiğimiz masal burada yazarın gezi notları ve dünyanın dört bir yanından topladığı yemek tarifleriyle birleşmiş, ortaya […]
Read Moreİhanetin terimi: Öp ve Anlat
1970’lerde glam rock’ın gaza getirdiği heyecanlı eleştirmenlerin, şarkı sözlerini edebiyat saydığı Bryan Ferry “Kiss & Tell” adlı şarkısını kimin için yazmıştı, kimin için köprüleri yakıp “öp ve anlat” demişti? Peki 21. yüzyılın çeşit bolluğundan başları dönmüş “cool” eleştirmenlerinin, kitaplarını pop müziğin yazıdaki karşılığı saydıkları Alain de Botton’un aynı adlı romanı? O kimin için yazılmıştı? Henry […]
Read Moreİnsanlığın en mahrem anlarının tarihi
Geçen hafta Kalben’in evine habersiz girildi, köşe bucak kurcalandı, birileri hiç hakları olmadığı halde o evde gördüklerini filme çekip utanmadan yaydı ya, aklıma çok eski bir yazım geldi. Yeniden yayımlamanın zamanıydı belki de. Georges Duby ve Philippe Aries’in hazırladığı beş ciltlik ve 800 sayfalık Özel Hayatın Tarihi’ne, bize savaşların, antlaşmaların, ülkelerin tarihini değil, şahsa mahsus […]
Read MoreBüyük soru: Sonsuz gece mi, bir anlık haz mı?
Geçenlerde Zeynep Uysal ile Murat Gülsoy’un Eksik Mecaz podcastini dinliyordum. İkinci bölümde sanırım, Zeynep Uysal’ın Goethe’nin Faust’undan seçtiği bir alıntıya bayıldım. (hem ayrıca favori yazınsal karakterimle ilgiliydi bu alıntı.) “Dur geçme öyle güzelsin ki diyecek olursam o âna, vur beni istersen zincirlere, hazırım o zaman yok olmaya, o zaman çalsın ölüm çanları, o zaman tamamlanır […]
Read MoreHikâyeli hayatlar
Yapıtlarından önce biyografisi yayınlanan Gertrude Stein… Trajik değil umut veren ayrıntılara bakmayı tercih eden “hikâyeci” Dave Grohl… Erken Ölmüş Romantiklerin Gölgesinde, Tezer Özlü ile buluşma… Caravaggio’nun hayatını ve ölümünü perdeleyen o büyük sır… ve diğerleri. Birkaç hikâyeli hayata göz atmaya ne dersiniz? Tezer Özlü: Canlı, dişi, toynaklı bir yazar Ressamın İsyanı Gertrude Stein’den Dave Grohl’a, Tezer Özlü’den […]
Read More“Aktör tuhaf bir hayvan, adeta bir bukalemundur”
1924 doğumlu İtalyan aktör Marcello Mastroianni bazı çok önemli filmlerinden oluşan şahane bir seçkiyle Kadıköy Sinematek Sinema Evi’ne konuk olmuştu. Ben sonuna yetişebildim. O esnada aktörün çeşitli röportajlarından yaptığım bir derlemeyi bulunca da yayınlayayım dedim. Marcello Bey’in neden çok özel bir ruh olduğu aşağıda söylediklerinden bile belli… Programın tamamı için buraya bakınız “Kendi mafyasını kuran” harikulade bir yönetmen: […]
Read More