Yaşamla ölüm arasında asılı kalmış o “ılık” cehennemde…
Centuria: Yüz Küçük Irmak Roman ve Düz Yazının İnce Sesi kitaplarının yazarı Giorgio Manganelli’nin Olanaksız Söyleşiler’inde tam on iki söyleşi yer alıyor. “Olanaksız” sıfatını taşımaları bu söyleşilerin ölülerle yapılmasından kaynaklanıyor. Manganelli ölüleri ait oldukları yerden bir süreliğine alıp kendi zihninde ve bizimkinde birer yolculuğa çıkarıyor. Nadir Kitap’ta Giorgio Manganelli Kadir Kaymakçı: “R.E.M. partiyi terk etti!” Fotoğrafı ciddiye almayınız, Dr. […]
Read MoreFaulkner’ın öykücü olarak portresi
Elimde bir öykü derlemesi var, Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Emily’ye Bir Gül. William Faulkner’ın “Emily’ye Bir Gül”, “Ambar Kundakçısı”, “Kırmızı Yapraklar”, “Carcassone” ve “O Akşam Güneşi” gibi önemli öyküleri yer alıyor içinde. Derleme, Faulkner’ın romancılığına oranla gölgede kalan öykücü yanını ortaya çıkarması açısından kıymetli… Ben burada Faulkner’ın öykücülüğünü “Emily’e Bir Gül” öyküsünden yola çıkarak anlatmaya […]
Read MoreNabokov sevdiğim yazarlara, şairlere sağlı sollu girişirken
“Kabul görmüş birçok yazar benim için yok hükmünde. Adları boş mezarlara kazınmış, kitaplarıysa sayfaları pek tenha defterler kadar bile işe yaramıyor. Kısacası okuma zevkim söz konusu olduğunda ortada koskoca bir hiçlik var,” demiş son derece sözünü sakınmaz biri olan, yapay nezaket gösterilerine yüz vermeyen Vladimir Nabokov. Ben de işte oturup eski röportajlarını karıştırarak Nabokov’un hangi şairlerle romancıları yerden […]
Read MorePaul Auster’a neden kızgınım?
David Lodge’un Bir Kadının Portresi, Yürek Burgusu, Güvercinin Kanatları ve Washington Meydanı’nın yaratıcısı Henry James’ten bahsettiği romanı Yazar, Yazar’ı hatırlayalım. Lodge, Henry James’in tanıştığı insanları, bilhassa kadınları yazarlık hırsları uğruna nasıl kullandığını, onların zaaflarıyla kusurlarını nasıl ifşa ettiğini anlatıyordu. Çevresindekileri romanlarına malzeme olsunlar diye kışkırtmayı ihmal etmezken James’inaklında tek bir fikir oluyormuş: “Acaba bundan iyi […]
Read MoreMilan Kundera ve Marcel Proust’la bazı mühim konular
“Yavaşlığın keyfi neden yitip gitti? Ah, nerede geçmişin aylakları?” diyen Milan Kundera ve “Ölüme sandığımızdan daha yakın olduğumuzu bilseydik, hayat bize harikulade görünmeye başlardı” diyen Marcel Proust’a danışalım bazı konuları… Hem tatil yeri hem okul hem de hapishane… Proustvâri! Marcel Proust’tan KÖTÜ MÜZİĞE methiye “Ânı yaşamayı sevmek için felakete gerek yok” Açıkçası bugüne dek başka […]
Read MoreEve musallat olan hayalet değil, siyaset
Hayalet hikayesini andıran bir siyasi roman yazan Jenny Erpenbeck’le tanışmamızın zamanı geldi… Gölün Sırrı İspanyol Edebiyatına inanmayan İspanyol yazar: Javier Marías Jenny Erpenbeck Eve musallat olan hayalet değil, siyaset Gölün Sırrı, Gidiyor, Gitti, Gitmiş ve Bütün Günlerin Akşamı adlı kitapların yazarı Jenny Erpenbeck, 1967yılında Doğu Berlin’de dünyaya geldi. Gençlik yıllarında bir süre eğitimini aldığı bir […]
Read MoreÖldükten sonra da yazmaya devam eden V. C. Andrews
Tekinsiz evler, zehirli ot bahçeleri, tuzaklarla dolu odalar, kilitli kapılar, bastırılmış arzular, sırlar, yalanlar, korkunç aileler, kızlarına şehvetle bakan babalar, çocuklarını aç bırakan anneler, torunlarını zehirleyen anneanneler, tavan arasına hapsedilen çocuklar, şiddet, tecavüz, ensest, acı… Büyük Amerikan ailesinin çürümesi ve çöküşü… Bildiğim en tuhaf yazarlardan biri olan hatta gerçekliğinden de emin olamadığım V. C. Andrews’in […]
Read MoreYazarın “maceracı” olarak portresi: Jerome K. Jerome
Joseph Conrad’ı, Jack London’ı, Ernest Hemingway’i biliyoruz. Ama ben size onlardan daha maceracı bir seyyahtan söz edeceğim. Büyük mizah ustası Jerome K. Jerome hem andığım edebiyatçıları hem de dünyanın gizli saklı köşelerini ve zorlu güzergâhlarını dolaşan seyyahları şaşırtacak türden, bambaşka bir gezi rehberi kaleme aldı: “Bir Kayıkta Üç Kafadar” adlı, roman formunda yazılmış ve bugün hâlâ […]
Read MoreYazarı tutsakken yazılan bir gezi kitabı
Harikulade bir kitaptan, Susan Sontag’ın “Şimdiye kadar yazılmış en canlı, en orijinal otobiyografik anlatılardan biri,” olarak tarif ettiği bir minör başyapıttan bahsedeceğim bu yazıda. Xavier de Maistre’in “Odamda Yolculuk”unu okumamış olmak bir kayıp. Odamda Yolculuk Yazarın “maceracı” olarak portresi: Jerome K. Jerome Odamda Yolculuk, Xavier De Maistre, Sel Yayınları Yazarı tutsakken yazılmış çok acayip bir gezi kitabı […]
Read MoreRichard Brautigan’ın başlattığı şiir ve tohum hareketi
1960’ların alışverişten ve özel mülkiyetten arınmış bir toplum hareketi olan Diggers belki başarılı olmadı ama Amerikalılara hiç değilse bir şeyi öğretti: Tohumların korunmasının her zamankinden daha önemli olduğunu. Beat Kuşağı şair ve yazarları arasındaki en ilginç isimlerden biri olan Richard Brautigan’ın “Please Plant This Book” adlı altıncı şiir kitabına birkaç yıl önce Paris’te bir sahaf […]
Read MoreYalom’dan Estes’e, Frankl’dan Geçtan’a “yaralı şifacılar”
“Sadece yarası olan bir şifacı hakikaten iyileştirebilir…” Engin Geçtan’dan Clarissa Pinkola Estes’e, Viktor E. Frankl’dan Irvin D. Yalom’a psikiyatriyi edebiyatla buluşturan yazarlara, “yaralı şifacılara” bakıyoruz… Engin Geçtan: “Gölgenin olduğu yerde hayat vardır” Ufkunuzu açacak 7 kitap: Kurtlarla Koşan Kadınlar ve diğerleri Yaralı şifacı ve Irvin D. Yalom Geliyoruz varoluşçu psikiyatrinin önde gelen temsilcilerinden Irvin D. […]
Read MoreArthur Cravan sanat dünyasını nasıl dolandırdı?
Cravan’ın şu hep -biraz da abartılı ve anladığım kadarıyla kesinlikle gerçekle alakası olmayan bir romantize etme haliyle- denildiği şekilde “saldan hallice” teknesiyle açıldığı okyanusta boğulmuş olması mümkün tabii. Korsanların eline düşüp onlar tarafından öldürülmüş olması da… Gene de insanız işte, daha etkileyici hikâyeler okumak istiyoruz. İşte bu konuda anlatılan en etkileyici hikayelerden biri. Üstelik gerçek de olabilir. […]
Read MoreKâtip Bartleby, yaratıcısı Melville’in ta kendisi miydi?
Herman Melville, Paul Auster, Stephen King, Jorge Luis Borges ve Kurt Cobain… Ortak noktaları neydi sizce? Tabii ki günümüzde pasif direnişin, sivil itaatsizliğin simgelerinden biri sayılan Kâtip Bartleby. Peki bu epeyce karanlık uzun öyküsün esas karakteri gerçekte kim? Melville bu mücevher değerindeki eserde kendini anlatmış olabilir mi mesela? “Ben yapmadım o yaptı!” romanları Paul Auster, Stephen King, […]
Read More“Ben yapmadım o yaptı!” romanları
Freud’un bilinçdışını, içerideki karanlığı, ruhun dipsiz kuyularını keşfetmesinden çok önce Dostoyevski “Öteki” adında küçük ama çok etkili bir roman yazdı. Ardından Andersen, “Gölge”yi kaleme aldı. Stevenson’ın “Dr Jekyll’i ve Wilde’ın “Dorian Gray’in Portresi” romanları geldi sonra. Ama FluTV’deki Nevzat Kaya’lı bölümlerden birini izlerken Edgar Allan Poe’nun William Wilson’unu öğrendim. Benzer bir hikayeyi meğer Poe herkesten önce, […]
Read MoreBir yoğurt tanıtım broşürü: Tam Biorgeslik!
Jorge Luis Borges ve Adolfo Bioy Casares… Edebiyat dünyasının en verimli ortaklıklarından birini, Biorges’i anlatıyorum bu yazıda, daha doğrusu Biorges’in ilk ve en şaşırtıcı adımı olan yoğurt tanıtım broşürünü. Okuyun, çünkü eğlenceli. Bence biraz da öğretici. “O kazayı geçirmesem asla öykü yazamazdım” Bir Borges öyküsünün içinde olduğumu nasıl anlarım? Sadede gelelim: Çeviride eksiksiz sadakat mümkün müdür? Borges’ten […]
Read More