David Hockney, iPad’de resim yapmanın güzelliğini anlatıyor

Baharın Gelişi, Normandiya, 2020 sergisi Sakıp Sabancı Müzesi’nde ziyarete açıldı. Sergi, çağdaş sanatın önde gelen sanatçılarından David Hockney’nin Covid-19 salgınının ilk aylarında, yani karantinanın başlangıcında Normandiya’daki evinde yaptığı 116 resimden oluşuyor.

Baharın gelişini müjdeleyen bu resimler, Hockney’nin meyve ağaçları, çalılar, çiçek bahçeleri, göletler ve nehirlerle bezeli bir manzarada çalıştığını, baharın her yıl tekrarlanan geliş yolculuğunu gün gün gözlemleyerek resmettiğini gösteriyor. Hockney’nin resimlerinde çıplak ağaçlar yeşil yapraklara bürünüyor önce, ardından tomurcuklanıyor ve her yer adeta bir bahar şenliği gibi çiçeklendikten sonra meyveler oluşup olgunlaşıyor.

İşin ilginç yanıysa serginin Hockney’nin iPad’le yaptığı resimlerden oluşması.

Küratör Edith Devaney’nin de belirttiği gibi, David Hockney resim yapmanın yeni yollarını keşfetmenin önemine inanan bir sanatçı. Söyleşilerinde, hayatta olsalar Van Gogh ya da Monet’nin de tıpkı kendisi gibi iPad’den yararlanacaklarını söylemesi bundan.

Aşağıda Hockney’nin iPad kullanmaya nasıl başladığını ve resimlerini hangi uygulamalardan yararlanarak ürettiğini anlattığı yazısı yer alıyor.

Hiçbir ressam can sıkıntısından ölmedi, kesin bilgi!

David Hockney resim yaparken hangi iPad uygulamasını kullanıyor?

Dünya neye benziyor? Şahsen ben onun fotoğraflardaki dünyaya benzediğini düşünmüyorum. Neye benzediğini kendiniz bulmalı, onu tam da o haliyle resmetmelisiniz. Resim sanatının geçmişinde harikulade dönemler var. 19. yüzyıl Fransası bu açıdan eşsiz örneğin; Ingres, Delacroix, Daumier, Manet, Monet, ardından gelen Renoir ve şahane bir ressam olan ve dahası çok farklı tarzlarda üretmesi ve dünyayı kendi zihin algısına göre resmetmesiyle Van Gogh, Bonnard, Matisse ve Picasso’ya yolu açan Degas. Peki sonra ne oldu, insanlar resim yapmaktan niye vazgeçti? Fotoğrafların nihai gerçekliği görüntülediğini sanmak çok saçma. Fotoğraf dünyanın nasıl bir yer olduğunu görmemizi sağlayan sonsuz sayıdaki arayış biçiminden sadece bir tanesi çünkü.

Şimdilerde ben iPad’de çiziyor, resimlerimi iPad’de yapıyorum. Normandiya’ya baharın gelişini tasvir etmek için çalışıyorum mesela. Baharın gelişi yaklaşık üç ay sürüyor ve bence doğanın dünyanın bu bölgesinde yaşayanlara sunduğu en heyecan verici şey bu.

2011’de iPad’de çalışmaya ilk başladığımda kullandığım uygulamanın adı Brushes’dı. Çok yeni bir ortamdı iPad benim için, kullanmayı öğrenmek eğlenceliydi. Zaman içinde birkaç başka uygulamayı daha denedim ama sonunda en iyisinin Brushes olduğuna karar verdim. Kullanması kolaydı çünkü fırça darbeleri birbirlerinden farklı sembollerle ayrılıyorlardı, onlara akılda tutması güç adlar verilmemişti. Ayrı bir yağlı boya fırçanız yahut özel sulu boya fırçanız falan olmuyordu, iki fırça darbesini birbirinden ayırmak için tuvalin üzerinde bırakacakları izleri görmeniz yetiyordu ve sonuçta hepsi bundan ibaretti, dolayısıyla Brushes görüp görebileceğiniz en net, en dürüst uygulamaydı. Derken 2016’da gelişme ve ilerleme adına uygulamadaki birçok özelliği değiştirdiler. Bana her şeyi mahvetmişler gibi geldi, bu yüzden onlara yeni iPad modellerinde artık bu uygulamayı kullanmayacağımı bildirdim. Derken 2018’de asistanım Jonathan Wilkinson, Leeds’te yaşayan bir matematikçinin bana özel bir fırça uygulaması yapabileceğini söyledi, böylece yeniden başladık. iPad beni gene heyecanlandırdı. Sabahtan akşama kadar resim yapsam bile temizliğe gerek olmaması mesela hiç alışık olmadığım bir güzellikti.

Sonuç olarak pandemi ilan edilip karantina kararı alındığında şahsen bu beni kişisel olarak pek endişelendirmedi. Evimiz meyve ağaçlarıyla dolu dört dönümlük bir bahçenin tam ortasındaydı. Belirli bir şeye konsantre olabilir ve evdeki işler yürürken her gün hiç değilse bir tane resim yapabilirdim. Öyle de oldu. Bütün gün Jonathan ve J.P. ile beraberdik. O ikisi her gün alışverişe gidiyor ve bana fazlasıyla ihtimam gösteriyorlardı. Harıl harıl çıplak kış ağaçlarını, yaprakların çıkıp dalların yeşile dönmesini, rengarenk tomurcukları ve çiçekleri, dökülen taçyapraklarının ardından oluşan meyveleri resmetmeye devam ettim. Ekran üzerinde resim yapma konusunda her geçen gün daha da ustalaştım, sonlara doğru Monet usulü nilüferler çizmeye bile başladım.

Belirtmem gereken bir şey var: Bu resimleri yaparken gerçek modeller kullandım, yani fotoğraflardan hiç yararlanmadım.

iPad yeni bir ortam. Artıları ve eksileri var. Keşfettiğim ilginç şeylerden biri, her resmi palete dönüştürebilmeniz. Resminizde kullandığınız renklerden herhangi birini seçerek alıyor ve başka resimlerinizde kullanabiliyorsunuz. Bir gün Jonathan’la iPad’in eksilerinden söz ediyorduk, bir çeşit kâğıt direnci oluştursun diye cam yüzey üzerine incecik bir film tabakası yapıştırmamızı önerdi. Bu müthiş bir keşifti. Bir gece bahçede oturuyorduk. Ay ışığı daha da parlaklaşsın diye tüm ışıkları söndürdük. Böylece ayın ağaçların gölgelerini çimlere düşürdüğünü görebildik ve ben ekran aydınlatmalı iPad’im sayesinde bu görüntüyü resmedebildim. Elimde bildiğimiz kâğıt ve fırça olsaydı böyle bir resim yapamaz, bu etkiyi mümkün değil yaratamazdım.

Resim yapmayı seviyorum.

SSM Müdürü Dr. Nazan Ölçer:

“İlkbahar hep bir yeniden doğuş sembolü olmuştur. Karanlık aydınlanır, canlılar uzun uykularından uyanır, yaşam kaynağı toprak ana tohumlarıyla bereket saçar ve bu döngü ilelebet sürer. David Hockney, Baharın Gelişi, Normandiya, 2020 sergisinde, uzun yaşamının verdiği bilgelikle ve 21. yüzyılın teknolojisiyle, tabiatın uyanışını adeta ‘an be an’ izleyerek bizi bir bahar ayinine şahit olmaya davet ediyor.”

SSM’de Akbank Sanat Konuşmaları

Aşağıdaki etkinliklere ücretsiz katılmak için Sakıp Sabancı Müzesi web sitesinden kayıt yaptırabilirsiniz.

Pop Sanat Nedir? Ne Değildir?, Ayşe Köksal, 18 Mayıs, Çarşamba, saat 13.00

Temsilin Olanaklarını Aşmak: David Hockney, Seda Yavuz, 25 Mayıs, Çarşamba, saat 13.00

Tutkunun ve Direncin Portresi: David Hockney, Esra Aliçavuşoğlu, 1 Haziran, Çarşamba, saat 13.00

David Hockney ve Mecralar Arasılık, Beril Sezen, 8 Haziran, Çarşamba, saat 13.00

David Hockney ve Sallanan 60’lar, Osman Erden, 8 Haziran, Çarşamba, saat 13.00

David Hockney’in Baharın Gelişi, Normandiya, 2020 sergisinden