Eve musallat olan hayalet değil, siyaset

Hayalet hikayesini andıran bir siyasi roman yazan Jenny Erpenbeck’le tanışmamızın zamanı geldi…

Gölün Sırrı

İspanyol Edebiyatına inanmayan İspanyol yazar: Javier Marías

Jenny Erpenbeck

Eve musallat olan hayalet değil, siyaset

Gölün Sırrı, Gidiyor, Gitti, Gitmiş ve Bütün Günlerin Akşamı adlı kitapların yazarı Jenny Erpenbeck, 1967yılında Doğu Berlin’de dünyaya geldi. Gençlik yıllarında bir süre eğitimini aldığı bir konuda çalıştı, ciltçilik ve eski kitap tamirciliği yaptı. Georg Büchner’in Danton’un Ölümü adlı oyununu izledikten sonra bu kez tiyatro ve sahne sanatları yönetmenliği eğitimi almaya karar verdi, ardından bir süre Graz Operası’nda reji asistanlığıyaptı, operalar ve tiyatro oyunları yönetti. Homeros, Ovidius, Georg Büchner, Kafka, Adalbert Stifter, Mayakovski, Márquez, Edgar Lee Masters, Proust ve Anaïs Nin gibi şair ve yazarlardan etkilendiğini söyleyen Erpenbeck 1990’larda öyküler, oyunlar yazmaya başladı. İlk romanı Gölün Sırrı 2008’de yayımlandı.

Gölün Sırrı, mekanı kişileştiriyor ve 20. yüzyıl Avrupa tarihini bir ev üzerinden anlatıyor. Kahramanı, Brandenburg’da bir göl kıyısında hayallerinin evini inşa eden genç bir mimar. Sakinleri için yuva olmaktan çıkan, terk edilmeye mahkum bu ev, bireysel felaketler, siyasal çalkantılar ve ideolojik dönüşümlerle gölgelenen şiddet dolu, karanlık bir tarihe sahne oluyor. Yahudi soykırımı da var bu karanlık tarihin içinde, Kızıl Ordu’nun işgali de. Arka arkaya yaşanan olayların sonunda da Gölün Sırrı ürpertici bir perili ev hikayesine dönüşüyor. Eve musallat olanlar hayaletler değil ama, siyaset, vatan, toprak, aidiyet gibi kavramlar…

Erpenbeck’in bizde yayımlanan öteki kitaplarına gelince… Bütün Günlerin Akşamı, “Kaç kere ölünebilir ve ölüm ânı gelip çattığında insan artık kimdir?” gibi zor bir soruya cevap arıyor. Gidiyor, Gitti, Gitmiş ise Berlin’de işgal eylemi yapan Afrikalı genç mültecilerden yola çıkarak ölümü ve zulmü savuşturarak ülkelerinden kaçmak zorunda kalanların sonsuz bir bekleyişe mahkûm edildiği günümüz dünyasından söz ediyor, bakıp da görmeyenlerin, dahası zaten görmeyi de istemeyenlerin sığlığını yüzümüze vuruyor.

Gülenay Börekçi