Roald Amca’ya sevgilerle: İyi ki doğdun Matilda!

Gökçe Gökçeer, iyi günde, kötü günde ve zihnimizin en hain taraflarında suç ortaklığı ettiğimiz sevgili yazarımız Roald Dahl’ın Matilda’sının 25’inci yaşına basmasını kutlamak için yazdı yeni yazısını. Bugün 25 yaşında olması gereken Ayşe adında çok tatlı bir kızı ilgilendiren bir tesadüfü de yazısına kattı. Bu durumda bana fazla söz düşmüyor. İyi ki doğdunuz Matilda ve Ayşe ve teşekkürler Gökçe…

Sevgili Roald Dahl, sensiz dünya ne sıkıcı bir yer olurdu bilemezsin

Roald Amca’ya sevgilerle: İyi ki doğdun Matilda!

‘Çok sevgili güzel kızım Ayşeciğim;

İşte nihayet elinden bırakmak istemeyeceğin bir kitap yakaladık. Artık büyüdün ve okumaya başladın. Daha çok okuman, okudukça büyümen en büyük dileğim. 1995’te nice güzel kitaplı, güzel günler sevgili kızım.’

Ümit Ergin, 28.11.1994

Her okuduğumda gözlerimi yaşartan bu notun sahibini tanımıyorum. Yıllar önce bir sahaftan aldığım YKY baskısı Matilda, belli ki çok tatlı bir kız çocuğuna hediye alınmış 1994’te. Hem de ilk baskı! Kim bilir hangi sebeplerden bu kitap ellerinden çıktı ailenin ve bana ulaştı. Şimdi ne yapıyorlar? En sevdiğim kitaplarımdan biri olan Matilda’nın kıymetini, dilerim Ayşe de biliyordur. 6 yaşında okumaya başladığını varsayarsak, bugün yaklaşık 25 yaşında olmalı…

Hayatın bazen bize küçük oyunlar oynadığı kesin. İşte yine şakasını yapıyor: Bu yıl Matilda da 25 yaşında! 1988’de ilk kez basılan Matilda, dünyanın en ünlü çocuk kitabı yazarlarından Roald Dahl’ın bana göre en güzel kitabı. Türkiye’de daha çok Charlie’nin Çikolata Fabrikası kitabıyla tanınan Roald Dahl, imza attığı birbirinden farklı işlerle, çok yönlü bir yazar olduğunu yıllar boyu kanıtlamış. Onun muhteşem metinlerine benzersiz çizimleriyle eşlik eden Quentin Blake ise, sanki Dahl’ın ekürisi olmak için yaratılmış.

Matilda, kara gözlü, zeki, duyarlı ve kitap kurdu bir küçük kız… Pek yaşının insanı değil. Yaşıtlarından çok daha akıllı ve zamanının çoğunu kitap okuyarak geçiriyor. Kitabın başında 4 yaşındayken tanıştığımız Matilda, ilerleyen sayfalarda ilkokula başlıyor. Pratik hatta üstün zekası, alışılmadık olgunluktaki davranışları ve derslerindeki başarısı elbette diğer çocuklardan farkını ortaya koyuyor. Onu ilk keşfeden kütüphane görevlisi Bayan Phelps’ten sonra öğretmeni Bayan Honey oluyor. Matilda’nın en büyük şanssızlığı ise, akla hayale gelmeyecek kadar umursamaz ve kötü kalpli bir aileye sahip olması. Üçkağıtçı babası Bay Wormwood, suratsız annesi Bayan Wormwood ve dünyadan bihaber abisi Michael’la yaşamak Matilda için pek de kolay değil. Okul müdürü Bayan Trunchbull ise bambaşka bir kabus Matilda için. Bu açıklamalardan sonra onun hikayesini, Külkedisi gibi bir aile dramı zannedenler, kitabı gözyaşları içinde okumaktan korkanlar olabilir. Bilakis; Matilda ailesine karşı son derece sabırlı, zekice ve başa çıkılamaz bir mücadele veriyor. Kendini kurtaran ise bir beyaz atlı prens değil, yine kendisi oluyor. Daha fazla bilgi vermesem iyi olur, çünkü Matilda baştan sonra heyecanla okunabilecek bir kitap. Sadece çocuklara değil, anne babalara, abi ablalara, herkese şiddetle tavsiye ederim. Bu noktada önemli bir not düşmem gerek: Matilda, elimdeki kopya gibi YKY’den değil uzun süredir Can Yayınları’ndan Can Çocuk çatısı altında çıkıyor. Bu yıl 14. baskısını yaptı.

1990’da hayatını kaybeden İngiliz yazar Roald Dahl, bugün yaşasaydı 97 yaşında olacaktı. Onun hakkında söylenecek çok şey var, belki Kasım’da ölüm yıldönümünde onunla ilgili uzun bir yazı yazabilirim. Roald Dahl’la ilgili söyleyebileceğim en önemli şey, onun benzersiz mizah anlayışının çocuklara ilaç gibi geldiğinden emin olduğumdur. Matilda’dan sonra en sevdiğim kitapları sırasıyla; George’un Harika İlacı (George’s Marvelous Medicine), Cadılar (The Witches), Büyülü Parmak (The Magic Finger) ve henüz Türkçeye çevrilmeyen The Enormous Crocodile. Roald Dahl’ı elbette Türkçe çevirileriyle okumak büyük lüks. Ama şansınız varsa, orijinallerini de okumanızı tavsiye ederim. Dahl’a sadece çocuk kitapları yazarı demek de büyük haksızlık olur. Zira birçok senaryoya ve büyükler için yazdığı birçok kitaba da imza atmış bir dâhi. Bir James Bond klasiği olan You Only Live Twice’ın ve Alfred Hitchcock Presents dizisinde yer alan birkaç bölümün senaryosu onun elinden çıkma. Bu kısım, bir Hitchcock hayranı olarak beni özellikle heyecanlandırıyor. Ayrıca Gremlinler, Fantastic Mr. Fox filmleri yine Dahl’ın kitaplarından uyarlama. Charlie’nin Çikolata Fabrikası ve Matilda’nın da sinemaya uyarlandığını hatırlatmak isterim ancak ne yazık ki ikisi de kitaplarının tadını vermiyor. Roald Dahl’ın hakkını vermek içinse, çok daha uzun ve sadece ona adanmış bir yazı gerekiyor.

Şimdilik Matilda’nın 25. yılını kutluyor, onu yayınlayan Puffin Books’a ve Can Yayınları’na bir ‘çocuk kitabı okuru’ olarak teşekkür etmek istiyorum. Roald amca, beni duyuyor musun?

Gökçe Gökçeer