Can sıkıntısına karşı PORTATİF EDEBİYAT
Enrique Vila-Matas’ın edebiyat tarihiyle edebiyat dedikodusunu harmanladığı oyuncaklı romanlarından biri daha çıktı: “Portatif Edebiyatın Kısaltılmış Tarihi” adlı kitapta, modernist dönemin ilk yarısında yaşamış önemli yazarların yeniliğe ve edebiyata saplantılı aşkları, karanlığa sempatileri, arsızlık sanatında yetkinlik düzeyine ulaşmalarını sağlayan doğal kabiliyetleri ve elbette her birinin özenle muhafaza ederken bir yandan da dehşetle uzak durmaya çalıştığı doppelgänger’ları, […]
Read MoreJulio Cortázar: “İnsan yazmak için yaratılmışsa, yazar…”
Latin Amerikalı yazarlar arasında en sevdiğim şüphesiz Julio Cortázar. Aşağıda Seksek, Gözlemevi, Öteki’nin Rüyası, Andres Fava’nın Güncesi gibi kitapların yazarı Cortázar’ın Paris Review dergisine verdiği röportajdan parçalar bulacaksınız. Fantastiğe yakınlığının sebebini, edebiyatın onun için ne zaman bir oyuna dönüştüğünü, nasıl yazdığını, amatör trompetçi olduğuna dair söylentilerin neden kaynaklandığını, hayatla yazmak arasındaki ahengi nasıl kurduğunu, şöhretle nasıl […]
Read MoreYalnızlığın en istisnai hali: Dünyada bir başına olmak
Y kromozomunun yeryüzünden silinmiş olduğu, artık yalnızca kadınların yaşadığı bir dünya. Geçmişin siyasetinden, ekonomisinden, toplum yapısından, kültürel birikiminden, ilişki biçimlerinden nefret edilen bir dünya bu, çünkü hepsi erkek yapımı. Artık yeni kurallar var, çünkü eski insanlar yok. Constantine, böyle bir dünyaya doğan bir erkek çocuk. Nasıl olduğu bilinmiyor. Onu kapılarının önünde bulup evlat edinen iki […]
Read MoreUzun roman yazılmasın mı yani?
Marcel Proust’un 9,609,000 harften oluşan (Fransızca orijinali) şahane romanı “Kayıp Zamanın Peşinde”si en uzun roman. Her şeyi bilen Umberto Eco’ya göre, Augusto Monterroso’un yedi kelimelik “El Dinosaurio”su ise en kısa roman. Türkçesi dört kelime: “Uyandığında, dinozor hâlâ oradaydı.” Yine de fikrim aynı. Ben klasikleri ve birkaç istisnayı bir kenara bırakırsak, uzun roman sevmeyenlerdenim. Anlatayım… Gülenay […]
Read Moreİnsanlık kime benzer?
“Yalnızlık Kime Benzer”in isimsiz kahramanı, Lal’in kendisini bırakıp gidişinin ardından, yalnızlığın izini yazar yüzlerinde ve edebiyatın içinde sürerken, bize bunu da gösteriyor. Yazınsal olanı gerçeklik algısı ve yaşama biçimine dönüştüremedikçe, yalnızlığımızın hiç bitmeyeceğini anlatıyor. Semih Gümüş’ün yalnızlığı kimseninkine benzemeyişiyle, daha önce saptanmamış bir var oluş halinin ve derin bir insanlık sancısının adını koyuyor. Tolga Meriç […]
Read MoreBarth, Dovlatov, Buzatti, Rilke’den 7 roman
Çağdaş taşlama ustası John Barth’tan benzersiz bir kitap, “Yüzen Opera ve Yolun Sonu”. (Monokl Yayınları) Rus edebiyatının en kuvvetli kalemlerinden biri olan Sergey Dovlatov’tan “Puşkin Tepeleri”. (Jaguar Kitap) Tekinsiz hikayeleri olağanüstü lezzetli bir mizahla anlatan Dino Buzatti’den “Bir Aşk”. (Can Yayınları) Jeffrey Eugenides’in çok konuşulan, tartışılan romanı “Bakir İntiharlar”. (Domingo Yayınları) Russell Banks’ten okuru karanlığa […]
Read MoreLikör hikayeleri: Bal Suyu, Cadı Kazanı, Beğendik…
Reyhan Yaman’ın “Likör Hikâyeleri” adlı kitabında ne hikâyeler var, bilseniz… Adını Atatürk’ün koyduğu likörümüz, Smirnoff firmasının üretimini durdurmak, piyasadan silmek için her şeyi yaptığı -ve sonunda başardığı- bir başka likörümüz, şifa veren Cadı Kazanı Likörü… Kitapta, bir yandan bu nefis içeceğin dünyadaki, Osmanlı’daki ve günümüz Türkiye’sindeki tarihinden anekdotlar yer alıyor, bir yandan da sayısız likör […]
Read MoreEgoist Okur’dan 9 güzel kitap tavsiyesi
Kim “Don Quijote”yi Vladimir Nabokov’dan öğrenmek istemez? Siyah rengin de bir tarihi, hikayesi olduğunu öğrenmek kime ilginç gelmez? Peki sanatçıların günlük çalışma, üretme ritüellerini öğrenmek ya da W.G. Sebald’ın ölümünden sonra yayınlanan başyapıtını okumak? Başka kitaplar da var listemde… Mesela Ahmet Sami’nin ödüllü tiyatro oyunundan romana dönüşen eseri… Kevin Wilson’dan dünyanın merkezine kazılan tünelde yaşananlar… […]
Read MoreKadının sesi, öyküsü, mizahı, sihri, gözyaşı…
Latin Amerika’dan çıkmış en yetenekli yazarlardan biri olan Valeria Luiselli’den küçük bir hazine; “Kalabalıkta Yüzler”… Norveçli Selma Lonning Aaro’dan hınzır bir roman; “Geliyorum”… “Acı Çikolata’nın yazarı Laura Esquivel’dan yine bir Meksika masalı; “Lupita Ütü Yapmayı Seviyordu”… Mavis Gallant’tan küçük ama değerli birkaç öykü… Şebnem İşigüzel’den neşeli, aşk dolu, hayat dolu bir roman; “Gözyaşı Konağı”. Melida […]
Read MoreFelsefe Muhabbetleri: “Iyy!” dediğimde gerçekte ne derim?
“Biliyoruz ki aşırı düşünmek zevki azaltır ve sürekli mutluluğu kovalamak insanı pekala mutsuz edebilir. Tıpkı bunun gibi, tadı güzel mi, değil mi diye gereğinden uzun düşünürsek, şaraptan aldığımız zevk de başka bir şeye dönüşmez mi?” Açıkçası, sırf bu sorudan ötürü, ben şarabın da felsefesi olduğuna ikna oldum. Başlığa bakıp “Iyy!”, üstteki alıntıya bakıp şarap… Hayır, […]
Read MoreYENİ + GÜZEL: Bu hafta okuyacağımız birkaç kitap
Haddinden fazla güzel, melankolik: “Saka Kuşu”, Donna Tartt. (Pegasus Yayınları) Tekinsiz, huzursuz edici: “Martin Heidegger’le Aşk ve Suç Yaşamım”, Gerald Messadie. (Destek Yayınları) Kederli, hayalperest: “Kibritleri Çok Seven Küçük Kız,” Gaetan Soucy. Oyuncu, sürprizli: “Vefasız Peri”, Guillermo Cabrera Infante. (Can Yayınları) Maceracı ve düşünceli: “Hareket Halinde Bir Hayat”, Oliver Sacks. (Yapı Kredi Yayınları) Kafa karıştırıcı, […]
Read More4 yeni kitap + 4 tavsiye
“Değişen Kafalar”da, bir Hint efsanesi Thomas Mann’ın kalemiyle romanlaşıyor… “Köpek”te, Alman dilinin yaşayan en büyük yazarlarından Paul Nizon bizi, varoluşsal sorularla karşı karşıya getiriyor. “Gençlik Eserleri”nde, Jane Austen’ın daha önce yayınlanmamış kısa ve eğlenceli romanları yer alıyor… “Neroç Köprüsü”nde, Rus edebiyatının az bilinen bir büyük yazarını, Leonid Borisoviç Tsıpkin’i yeniden okuma fırsatını buluyoruz. Hepsi çok […]
Read MoreAŞK VE YEMEK: Isabel Allende’den 7 afrodizyak tarif
İşte birkaç benzersiz afrodizyak tarif. Hem de bir edebiyatçıdan, yani “Ruhlar Evi”, “Aşktan ve Gölgeden”, “Canavarlar Kenti” gibi romanların Şilili yazarı Isabel Allende’den. Allende leziz mi leziz, okuması zevkli mi zevkli kitabı “Aphrodite”in önsözünde, “Bu kitabı erotik gezintileri ve oynaşmayı seven sevgililere, bir de korkak erkeklerle melankolik kadınlara adıyorum” diyor. Tabii afrodizyak yemek tarifleri ve […]
Read MoreW.G. Sebald’ın ölmeden 3 gün önce girdiği dersten notlar
“W.G. Sebald, son yaratıcı yazma dersini 2001 sonbaharında Doğu Anglia Üniversitesi’nde vermişti. Edebiyat dünyasında hızla büyük bir ün kazanıyordu, ilk üç kitabı sansasyonel bir başarı elde etmişti, aynı yıl “Austerlitz” yayınlanmıştı. Sınıfta, aralarında David Lambert’la benim de bulunduğum 16 öğrenci vardı. Sebald sessiz, neredeyse utangaçtı, ona “Max” dememizi istedi. Yazdıklarımıza bakarken anekdotlar veriyor, bizi yüreklendiriyordu, […]
Read MoreYazar vicdanı ya da devlet adına utanmak
Semih Büyü, Okurken adlı köşesinde bu kez Seray Şahiner’in Can Yayınları’ndan çıkan ve BirGün gazetesi, Ot dergi ve farklı mecralarda yazdığı yazılarını derlediği yeni kitabı “Reklamı Atla”yı yazdı. Türkiyeli edebiyatçıların çoğunun eşitlik, özgürlük, adalet gibi sol değerlere sahip olduğu kabul edilmekle birlikte yapıtlarında bunları nasıl işledikleri, güncel ve tarihsel olayları ne ölçüde ele aldıkları, toplumun […]
Read More