Ozan Ünal’la “Diğer” Anılarımız
Heykeltıraş Ozan Ünal’ın ilk öykü kitabı “Diğer”i okuduğumuzda karanlıkta kalmış yaşantılarımız ve anılarımız canlanırken, Ozan Ünal’ın elleri de giriyor devreye. Ama kitaptaki eşsiz çizimlerde yer alan ressam eli değil bu sadece. İçinde kırılsa da küsmeyen bir çocuk taşıyan, hayata, insana ve sanata inancını kaybetmemiş, duygularını gözü pek bir cesaretle paylaşan, sevmeyi bilen, iyi bir adamın […]
Read MoreZavallılar’ı niçin okumalı?
Alasdair Gray’in Zavallılar romanını beyazperdeye uyarlayan Yorgos Lanthimos’un -nedense- atladığı çok mühim kısımlarından bahsedeceğim bu yazıda. En basitinden kitapta kahramanın bizzat Alasdair Gray tarafından çizilmiş portresinin altında neden “Bella Baxter” değil de “Bella Caledonia” yazıyor olabilirdi mesela? Sonra Gray niçin kahramanımızı anlatırken “Geleceği parlak bir ulusun emekleme günlerinden” söz ediyordu. Bella neden durmadan “Bana daha çok […]
Read MoreAcayip sorulara nükteli cevaplar
“Tarih fısıldayan adam” lakaplı araştırmacı gazeteci Tom Standage’ın yeni kitabı çıktı. Adı, Acayip Merak Ettim! Standage, bilmediğimizin farkında bile olmadığımız bazı tuhaf konuları masaya yatırıyor ve okuru nükteli, merak uyandırıcı ve aydınlatıcı cevaplarla aydınlatıyor. Acayip Merak Ettim!, Tom Standage, Mundi Kitap BİR ZAMANLAR SOSYAL MEDYA: İlk 2000 yıl Tom Standage’dan dünyamızı altüst eden bazı gerçekler “Dedektifler, bilim […]
Read MoreBilimkurgu üstadı bir bahçıvanın nevrozları
Literatüre “robot” sözcüğünü kazandıran kişi olan Karel Čapek’in, Livera Yayınevi’nden çıkan Bahçıvanın Bir Yılı adlı kitabı şahane bir bahar-yaz okuması… Bahçıvanın Bir Yılı Richard Brautigan’ın başlattığı şiir ve tohum hareketi Karel Čapek’in RUR oyunundan Bilimkurgu üstadı bir bahçıvanın nevrozları 1890-1938 yılları arasında yaşayan Çek roman, öykü, oyun ve deneme yazarı Karel Čapek, bir taşra doktorunun […]
Read Moreİhanetin terimi: Öp ve Anlat
1970’lerde glam rock’ın gaza getirdiği heyecanlı eleştirmenlerin, şarkı sözlerini edebiyat saydığı Bryan Ferry “Kiss & Tell” adlı şarkısını kimin için yazmıştı, kimin için köprüleri yakıp “öp ve anlat” demişti? Peki 21. yüzyılın çeşit bolluğundan başları dönmüş “cool” eleştirmenlerinin, kitaplarını pop müziğin yazıdaki karşılığı saydıkları Alain de Botton’un aynı adlı romanı? O kimin için yazılmıştı? Henry […]
Read MoreHikâyeli hayatlar
Yapıtlarından önce biyografisi yayınlanan Gertrude Stein… Trajik değil umut veren ayrıntılara bakmayı tercih eden “hikâyeci” Dave Grohl… Erken Ölmüş Romantiklerin Gölgesinde, Tezer Özlü ile buluşma… Caravaggio’nun hayatını ve ölümünü perdeleyen o büyük sır… ve diğerleri. Birkaç hikâyeli hayata göz atmaya ne dersiniz? Tezer Özlü: Canlı, dişi, toynaklı bir yazar Ressamın İsyanı Gertrude Stein’den Dave Grohl’a, Tezer Özlü’den […]
Read More“Aktör tuhaf bir hayvan, adeta bir bukalemundur”
1924 doğumlu İtalyan aktör Marcello Mastroianni bazı çok önemli filmlerinden oluşan şahane bir seçkiyle Kadıköy Sinematek Sinema Evi’ne konuk olmuştu. Ben sonuna yetişebildim. O esnada aktörün çeşitli röportajlarından yaptığım bir derlemeyi bulunca da yayınlayayım dedim. Marcello Bey’in neden çok özel bir ruh olduğu aşağıda söylediklerinden bile belli… Programın tamamı için buraya bakınız “Kendi mafyasını kuran” harikulade bir yönetmen: […]
Read MoreFilistin mücadelesinin dev poster arşivi
Filistin mücadelesine 1970’lerden beri destek veren Amerikalı küratör Dan Walsh’un göz kamaştıran projesinden söz edeceğim bu yazıda: Filistin Poster Projesi muhteşem bir arşiv aynı zamanda. Edgar Hilsenrath: ‘Kapılarını açmayan cennetin canı cehenneme!’ Filistin mücadelesinin devasa poster arşivi “Filistin poster sanatı, 20. yüzyıldan 21. yüzyıla geçiş yapan tek siyasi sanat türüdür,” diyen Walsh, Filistin meselesini konu eden posterleri […]
Read MoreMizah duygusunu yitiren bir dünyada Milan Kundera
Bir yazar düşünün; daha 40 yaşına gelmeden Nazilerin, ülkesini işgal ettiğine, aynı toprakların birkaç yıl sonra Stalinizme teslim olduğuna, Prag Baharı’yla gelen özgürleşmeye ve ardından bastıran yoğun Sovyet zorbalığına şahit olsun, dahası bunların hepsini romanlarında anlatsın… Kundera’nın ruh ve beden, hafıza ve unutuş, çıplaklık ve hazımsızlık, uçma arzusu ve zemini terk edememe, aşkın siyaseti ve […]
Read MoreÁgota Kristóf’un dilini masallardan ödünç alan üçlemesi
Macar yazar Ágota Kristóf’un savaş ve kıyım, zorbalık ve başkaldırı, aşk ve yalnızlık, arzu ve kaybediş, gerçek ve kurmaca gibi kavramlar üzerine kurduğu ve dilini masallardan ödünç aldığı üçlemeyi, yani Büyük Defter, Kanıt ve Üçüncü Yalan’ı okudunuz mu? Büyük Defter / Kanıt / Üçüncü Yalan Agota Kristof Çeviren: Ayşe İnce Kurşunlu Yapı Kredi Yayınları Kitaplarda […]
Read MoreHakan İşcen’den Füruğ Ferruhzad’a bir armağan
Romancı Hakan İşcen, pandemi sürecinde hayatını kaybeden sağlık emekçilerine ithaf etttiği Keşke Yaşamak da Bulaşıcı Olsa adlı şiir kitabıyla okur karşısına çıkmıştı. Şimdi de Egoist Okur’a bir şiir gönderdi. “Hatırla” adlı şiiri İranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen, ressam Füruğ Ferruhzad’a ithaf etmiş İşçen. Teşekkürler… Sonsuz Günbatımı Gülten Akın: “Bir bile değildim, hiç oldum” Füruğ Ferruhzad […]
Read MoreBazı büyük yazarların olmayacak acayiplikleri
Öğreniyoruz ki, içlerindeki karanlığı görelim, bilelim diye türlü çeşit oyunlar icat eden büyük edebiyatçıların her şeye rağmen bizden gizledikleri büyük sırları da var. Mesela Dave Eggers’in “Sadece Ona Ait Kalsın İstediği Bazı Şeyler Vardı” adlı kısa öyküsü, bomboş beş sayfadan oluşuyordu, dolayısıyla Eggers’ın sadece ona ait kalsın istediği sırlarının mahiyetini öğrenemedik. Bana inanmıyorsanız öykü kitabı […]
Read MoreMeşgul Şehir: İşgal İstanbul’unda Siyaset ve Gündelik Hayat
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü 2023’e, Cumhuriyet’in kuruluşunun hemen öncesini, İstanbul’un işgal yıllarını mercek altına alan bir sergiyle giriyor. Cumhuriyet’in 100. yılında, 10 Ocak 2023 tarihinde açılacak olan sergi “Meşgul Şehir: İşgal İstanbul’unda Siyaset ve Gündelik Hayat, 1918–1923”adını taşıyor; kentin yaşamında sıra dışı, çalkantılı bir dönemi zengin bir arşiv çalışması eşliğinde anlatıyor. Beyoğlu Tepebaşı’ndaki İstanbul Araştırmaları Enstitüsü […]
Read MoreAndersen: “Ölü görünüyor olabilirim ama sadece uyuyorum”
Andersen’e “Danimarka’nın Shakespeare’i” diyorlar. Kendisi neredeyse her çocuğun ve yetişkinin bildiği harikulade masalların yaratıcısıy. Peki ama gerçekte kim? Ve acaba ben onu neden bu kadar çok seviyorum? Karen Blixen’in rüyası: “Şimdi ne yapsak da bir parça eğlensek?” Ursula K. Le Guin: “Gölgesiyle karşılaşıp onu kabul edemeyen kişi, kayıp bir ruhtur” Seçme Masallar Andersen’i bu çok hüzünlü bakan […]
Read Moreİskenderiye Dörtlüsü: Roman formunda upuzun bir şiir
Lawrence Durrell’ın başyapıtı İskenderiye Dörtlüsü, nihayet yeniden -Ülker İnce’nin şahane çevirisiyle- yayımlandı. Justine, Balthazar, Mountolive, Clea başlıklı romanlardan oluşan Dörtlü’yü yeniden okumanın tam zamanı. Ülker İnce: “Çeviri çevirmenin metnidir; o üretmiştir…” Justine’i almak için İskenderiye Dörtlüsü’nün yazarı Lawrence Durrell (1912-1990) İskenderiye Dörtlüsü: Roman formunda upuzun bir şiir – Peki bu ne kadar sürecek, bu aşk? […]
Read More