BİR ZAMANLAR FEMİNİZM: “Bikini” giymiş antik Romalı kızlar

Bir Zamanlar serisini epeydir boşlamıştım. Bununla döneyim dedim…

Sicilya’da, Piazza Armerina kasabası yakınlarındaki Villa Romana del Casale’nin odaları ve koridorları eşsiz güzellikte mozaiklerle doluymuş. Üstelik mozaiklerden bazıları epeyce şaşırtıcıymış. Hele bir tanesi varmış ki, müthiş! Günümüzün bikinilerine çok benzeyen yazlık kıyafetlere bürünmüş genç hanımları gösteriyormuş bu mozaik.

(Bikini adı verilen iki parçalı mayonun ilk üretilme tarihinin 1946 olduğunu hatırlamakta yarar var.)

Peki ya konunun feminizmle bağlantısı? Okuyun en iyisi.

BİR ZAMANLAR SOSYAL MEDYA: İlk 2000 yıl

Villa Romana del Casale videosu

“Bikini” giymiş antik Romalı kızlar

Dünyanın en büyük antik Roma mozaik koleksiyonlarından biri, M.S. 4. yüzyılın başlarında inşa edildiği tahmin edilen Villa Romana del Casale’de.

Koleksiyondaki mozaiklerden en ilginç olanı hiç kuşkusuz girişte sözünü ettiğim mozaik. Villanın “Sala delle Dieci Ragazze”, yani “On Kızın Odası” adlı bölümünde yer alıyor. Kızlar bikiniler içinde koşuşturup duruyor.

Tabii arkeologlara göre bu kıyafetin bikiniyle hiç alakası yokmuş aslında. Bu iki parçalı kıyafetin alt kısmı kumaştan ya da deriden yapılmış bir tür ufak peştemaldan ibaretmiş, adı da “subligaculum”muş. Üst kısmıysa eski Yunan’da “mastodeton” veya “apodesmos”, eski Roma’daysa “strophium” adı verilen bir tür göğüs bandından oluşuyormuş.

Kaynaklara bakılırsa, bu göğüs bantları genellikle ketenden yapılıyor ve spor yapan kadınlar tarafından giyiliyormuş.

Yukarıda açıkça görüyorsunuz zaten, kızlardan bir tanesinin elinde dumble benzeri iki ağırlık var. Fakat bunlar kasları güçlendirmek için değil, uzun atlamada daha yükseğe ya da daha uzağa sıçrayabilmek için kullanılıyorlarmış. Mozaikte disk atmaya ya da koşmaya hazırlanan hatta top oynayan kızlar bile var.

İlginç bir ayrıntı: Bu tür oyunlarda kaybedenler kazananları sırtlarında taşımak zorundaymış.

Başkaldıran kızlar

Ayrıntı sayılamayacak kadar mühim bir bilgi de vereyim: Antik Roma’da kadınların sporla ilgilenmelerine izin varmış. (Lütfetmişler!)

İzin verilmeyen şey, kadınların erkeklerle yarışmalarıymış. Sebebi şu: Erkeklerin çıplak egzersiz yapması son derece doğalken kadınların kamusal çıplaklığı hiç hoş karşılanmıyormuş o yıllarda. Dolayısıyla bikiniye benzeyen bu iki parçalı kıyafet, kadınların kamusal alanda spor yapmalarını mümkün kılan çok önemli bir araç haline gelmiş.

Bir çeşit özgürlük bayrağı yani.

Gülenay Börekçi