Seks ve Ceza: UNUTMAMALI!

Eşcinseller için hatta aslında cinselliği özgürce yaşamak isteyenler için hayat hiç de kolay olmadı çünkü cinselliğin baskıyla son derece alakalı upuzun bir tarihi vardı. Kolektif Kitap’tan çıkan Seks ve Ceza adlı kitap bu konuyu hatırlamak, bilmediklerimi öğrenmek için şahane bir fırsat oldu benim için. “Yatak odasından mahkeme salonuna seks hukukunun hayret verici tarihi” diye özetlenebilecek kitabında gazeteci hukukçu Eric Berkovitz, mahkeme tutanaklarıyla tarihi belgelerde yer alan gerçek insan hikayelerini birleştirerek insanlık tarihinin karanlık bir yüzüne ayna tutuyor. Okuyunuz, okutunuz…

Seks ve Ceza: Arzuyu Yargılamanın Dört Bin Yıllık Tarihi

Sansürsüz Dorian Gray

Oscar Wilde

Seks ve Ceza: UNUTMAMALI!

ABD Başkanı Barack Obama’nın eşcinsel evliliklere destek verdiğini açıklaması cinsel özgürlük konusunda atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Oysa yakın geçmişte ABD dahil dünyanın birçok ülkesinde eşcinsellik suç sayılıyor, akıl hastalığı olarak değerlendiriliyordu. Mesela 1950’lerin ortasında bilgisayarın mucidi olarak bilinen matematikçi ve kriptolog Alan Turing eşcinsellikle suçlanıp mahkum edilmişti. Büyük bilimsel başarılarına rağmen Turing bütün resmi görevlerinden azledildi, ayrıca libidosunu düşürsün diye hormon ilaçları kullanmaya zorlandı. Birkaç ay sonra da içine siyanür zerkettiği elmayı yiyerek intihar etti. Başkan Obama’nın eşcinsel evliliklere destek vermesi sonrasında Time’ın görkemli kapağı insanlığın seksle ilgili olarak ne kadar karanlık ve acılı yollardan geçtiğini hatırlatmamız için bir fırsat aslında.

Bütün bunları Seks ve Ceza adlı kitabın yazarı hukukçu Eric Berkowitz’le yapılmış bir röportajdan ve sonrasında konuyla ilgili internet turumdan öğreniyorum. Halbuki Berkowitz başlangıçta seks hakkında bir kitap yazmak istemediğini anlatıyor. Fakat insanlarla yasalar arasındaki ilişkiye baktıkça, seksle ilgili meselelerin diğerlerine göre ezici çoğunlukta olduğunu görmüş. Tarihin ilk dönemlerinde bile… Hatta Adem ile Havva’nın hikayesini düşünürseniz öncesinde de.

Kraliyet metresleri, eşcinsel at arabası yarışçıları, ortaçağ travestileri, cadılar, keçi seviciler, rahibe fahişeler ve Londralı kiralık erkekler gibi aykırı simaların renklendirdiği seks tarihinde en şaşırtıcı olan şey, arzuların, zevklerin, tabuların ve yasakların dönemden döneme, coğrafyadan coğrafyaya değişkenlik göstermesi. Berkowitz yakın tarihten çarpıcı bir örnek de veriyor. 1956’da Kuzey Rodezya’da (bugünkü Zambiya) sabah uyandığında kocasının memelerini öptüğünü fark eden kadın öylesine dehşete düşmüş ki yasadan yardım istemiş. Mahkeme adamın büyücü olduğuna, bu eylemi de karısının ruhunu ele geçirmek için kullandığına karar vermiş. Zira Kuzey Rodezyalılar, seksle ilgili bu tür eylemlerin sonunun kıtlık, açlık, salgın hastalık olduğuna inanıyorlarmış. Gerçi ülke o sırada Britanya İmparatorluğu’nun sömürgesi olduğu için son karar İngiliz hukukçuların olmuş ve onlar bu hadisede sanıldığı kadar büyütülecek bir şey olmadığını söyleyerek son noktayı koymuşlar.

Hukukçu ve gazeteci Eric Berkowitz “Seks hukukunda bağlam her şeydir” diyor ve günümüzde ve Amerika’da yaşansa, benzer bir olayın çok daha vahim sonuçlar doğurabileceğini, partneri uykudayken onun memelerini öpen bir erkeğin yasalar karşısında kesinlikle suçlu bulunacağını anlatıyor. Tabii karşı taraf şikayetçi olursa…

Berkowitz’e göre, Antik Mezopotamya’da zina yapan kadının kazığa oturtulmasından 1895’te Oscar Wilde’ın “büyük ahlaksızlık” suçuyla hapis cezası aldığı döneme kadarki seks hukukunun 4000 yıllık tarihi bu tip milyonlarca birbiriyle çelişen yasakla dolu. 16. yüzyıl Avrupa’sında masturbasyon için mekanik bir cihazdan faydalanan erkeğe 40 gün, dildo kullanan kadınaysa bir yıl hapis cezası verilmesi de cinslerarası eşitsizliğe bir örnek.

Kitaptan öğrendiklerimin hepsini sıralamaya kalksam, Mezopotamya’dan eski Mısır’a, Avrupa’dan Amerika’ya yasa koyucu ve uygulayıcıların seksten başka düşünecek şeyi yokmuş gibi gelebilir size. Neyse ki sıralayamam… Hem bunun için yeterince yerim yok hem de bütün o eski yasa koyucular ve uygulayıcılar kadar açık sözlü olursam başım yasayla fena halde derde girebilir. Şu kadarını söyleyeyim: Seks ve Ceza, mahkeme tutanaklarıyla tarihi belgelerden ve gerçek insanların hayatlarından yola çıkarak insanlık tarihinin pek bilinmeyen, karanlık yüzüne ayna tutan bir kitap. İlginizi çekecektir.

Birkaç anekdot

+ Fahişelik eski Mısır’da soylu ailelerin kızlarına layık görülen bir ödül, eğitimin en üst aşamasıydı. Hıristiyanlık ve sonrasındaysa günahların en büyüğü oldu. Ama önü alınamadı. Tuhaf gelecek ama 16. yüzyıl Kuzey Avrupası’nda bazı kiliselerde fahişeler çalıştırılıyordu.

+ Aynı şekilde ensest de suçluluk derecesi toplumdan topluma değişen bir eylem. Eski Mısır’da ensest yalnızca doğal değil aynı zamanda mecburiydi. Özellikle firavunların kızkardeşleriyle evlenmeleri değil, evlenmemeleri suç sayılırdı.

+ Eski Roma’da tecavüz İmparator Justinianus dönemine kadar bir nevi hırsızlık suçuydu. Bir köleye tevacüz edilmesi efendisinin mal varlığına saldırı sayılıyordu. Ortaçağ Avrupası’nda ise suç olmaktan tamamen çıktı. Çoğu zaman kurbanın da bu eylemde payı olduğu, tecavüzcüyü hareketleriyle kışkırttığı iddia ediliyordu. Tevacüzcü kurbanla evlenmyi kabul ederse de en küçük cezaya bile çarptırılmıyordu. (Buradan ülke olarak aslında 1000 yıl öncesini yaşadığımızı var sayabilir miyim?)

+ 18. yüzyıl İngilteresi’nde seks yaptığı kadın tarafından kırbaçlanmak çoğu zaman bir erkeğin en büyük zevki addediliyordu. O yüzden el altından yayınlanan pornografik kitapların hemen hepsinde bu tema ağırlıklı olarak ele alınıyordu. Randevuevlerinde de en gözde kadınlar kırbaçlama konusunda usta olanlardı.

+ Marki de Sade’ın yaşadığı dönemde Fransa’da “libelle” adı verilen bir yazı türü ortaya çıktı. Bunlar kraliçelerin ve soylu kadınların adını taşıyan ve onların dekadan cinsel hayatlarını anlatan şeylerdi. Pornografi iktidar üzerinde bir baskı unsuru halini almıştı. Bu sebeple ihtilalin gerçekleşmesini hızlandıran unsurlardan biri oldu.

+ 19. yüzyılda pornografik kitapların yerini cinsel suçların zararlı etkilerinden bahseden ve insanları buna karşı uyaran kitaplar aldı. Fakat söz konusu cinsel suçları öyle ince ayrıntılarla tarif ediyorlardı ki pornografiden daha beter bir açıklık içeriyorlardı.

+ 19. yüzyılın sonunda dünya Oscar Wilde davasıyla çalkalandı. Onunla birlikte aynı suçu işleyen sayısız soylu ya da iktidar sahibi kişiye karşın mahkemedeki cüretkar konuşmalarının da etkisiyle eşcinselliğinden ötürü cezalandırılan Wilde oldu.

Gülenay Börekçi