8 TAVSİYE: Kim demiş çocuklar okumayı sevmez diye?

Çocuklar ne okur? Çocuk kitapları demeyin, bu hiç de yeterli bir cevap olmaz. Her şeyi okuyabilir onlar. Masal değil sadece; fantastik, korku, polisiye, aşk, mizah… Üstelik bu gerçeğin gayet farkında olan çok yetenekli yazarlar, çizerler ve yayıncılar var. İşte yoğun bir ders programları başladıktan sonra çocuklara nefes aldıracak birkaç güzel kitap.

KORKU

Alistair Grim’in Tuhaflıklar Müzesi, Gregory Funaro, Doğan ve Egmont

İçinde çokça gotik unsur barındıran tatlı mı tatlı bir macera. Eh, bazı yerleri azıcık korkunç olabilir ama merak etmeyin, sadece okurken daha fazla zevk almanıza yetecek kadar… Kendi adıma ben hikayeye bayıldım, size de anlatayım: Grubb, on iki yaşlarında bir baca temizleyicisi. Kızdırmaktan çok korktuğu patronu Bay Smears’ın emirlerini yerine getirmek, bir de bacalara sığabilsin diye abur cuburdan uzak durmak zorunda. Gelin görün ki bir gün bir hata yapıyor ve bütün hayatı bir anda değişiyor! Patronun gazabından kaçmak için önüne çıkan iri, siyah sandığa saklanıveriyor. Bekliyor, bekliyor, bekliyor… Sandığın at arabasına konduğunu, yola çıktıklarını anlıyor. Sonra bir havalanma hissi… Cesaretini toplayarak sandığın kapağını açıp da havada süzüldüklerini görünce nefesi kesiliyor! Oysa bu daha başlangıç. Onu neler bekliyor neler…

14 yaşındaki Mike, kafası dağınık babasının sorumluluğunu almış, faturaları ve ev işlerini takip eden küçük bir yetişkindir. Hayatı matematikten ibaret olan babanın tek umursadığı şeyse, oğlunun şehrin küçük dahilerinin okuduğu liseye girmesi ve büyüyünce mühendis olmasıdır. Bir iş için 6 haftalığına Romanya’ya giden baba, Mike’ı da tanımadığı büyük yengesinin yanına gönderir. Çılgınca araba kullanan ve her söyleneni yanlış anlayan büyük yenge ile oturduğu yerden kalkmayacak kadar yaşlı olan büyük dayı, Mike’ın hayatında heyecan dolu günlerin başlamasına neden olacaktır. Daha da güzeli, gittiği yerdeki insanların yaşamı da Mike sayesinde değişmeye başlar… Amerikalı yazar Kathryn Erskine, 2012 Kristal Uçurtma Ödülü alan kitabıyla herkesi eğlenceli bir maceraya davet ediyor. Sürükleyici kurgusu, akıcı anlatımı ve birbirinden özgün karakterleri aracılığıyla başarı kavramını sorgulayan romanın en önemli özelliği, çocuklarda ve gençlerde umut duygusunu beslemesi. Çocukların meslek seçimlerine neden karışmamak gerektiği konusunda da yetişkinlere sıkı bir ders.

POLİSİYE

Meraklı Şeker Alice Miranda Denizde, Jacqueline Harvey, Artemis Yayınları

Açıkçası kimse dedektifliğin büyüklerin tekelinde olduğunu söyleyemez. En azından kitaplar söz konusu olduğunda, durum hiç de öyle değil. Roman kahramanı çocuklar gayet güzel şifre çözüyor, iz sürüyor, gerçeği öğrenmeyi öyle veya böyle mutlaka başarıyor. Jacqueline Harvey’nin nefis serisinin kahramanı Alice Miranda da onlardan biri. Alice’imiz bu kez lüks bir gemide çıkacağı yolculuğa hazırlanıyor. Üstelik teyzesi aynı gemide görkemli bir düğünle evlenecek. Fakat o da nesi, kötü hava şartları yetmiyormuş gibi bir de mücevher hırsızlığı dedikoduları sarıyor ortalığı. Üstelik Alice Miranda’nın gözü gemideki doktoru sanki bir yelerden ısırıyor. Eh, kameralarda bir görünüp bir kaybolan sarışın çocuğun kim olduğu da meçhul. Yani işler çok çok karışık. Ve düğüne kadar bu gizemi çözebilecek kimse yok. Tabii Alice Miranda hariç!

Nesli Hevesli Süper Hafiye, Jane O’Connor, Doğan Egmont

Yeri gelmişken, yine pek cici bir kız olan Nancy Clancy’i unuttum sanmayın. Küçük Nancy süper bir dedektif olmak için gereken her türlü özelliğe sahip: Üzeri taşlarla süslü bir büyüteç, profesyonellere özel pembe bir pardösü ve olağanüstü şifre çözme yeteneğine olan bir ortak, yani en yakın arkadaşı! İhtiyacı olan tek şeyse, çözülmesi gereken sağlam bir gizem. İşe bakın ki suç gelip Nancy’i hem de okulda buluyor. biz de merakla okuyoruz, acaba kahramanımız süper hafiyelik özelliklerini kullanarak bu olayı da çözebilecek mi?

FANTASTİK

Ormanın Kalbindeki Çocuk, John Boyne, Tudem

Sekiz yaşındaki Nuh’un bir sürü problemi vardır, o da bunlardan kurtulmak için kaçmaya karar verir ve her şeyi ardında bırakarak evi terk eder. Bir süre sonra olağanüstü özelliklere sahip bir ağaçla karşılaşır. Konuşan bir saatin, odalar arasında koşuşturan bir kapının ve sürekli hareket halindeki döşemelerin bulunduğu bu ağaç, aslında sihirli bir oyuncakçı dükkanıdır. Ama Nuh’un problemleri değişmemiştir. Gerçeklerden uzaklaşmak ve yaşadığı acıları unutmak için atıldığı bu macera, düşünmekten kendini bir türlü alıkoyamadığı o korkunç “şey”le yüzleşmesine yardımcı olacak; oyuncak ustasının kuklalar aracılığıyla anlattığı hikayelerle kendi yaşamını sorgulayan Nuh evine geri dönecek midir? Ünlü yazar John Boyne’dan, sürprizli bir evrene açılan çağdaş bir masal. Çocuk klasiği Pinokyo’ya ve ustası Gepetto’ya da bir nevi saygı duruşu.

Hanno ve Küçük Ejderha, Irina Korschunow, Final Kültür Sanat

Hanno çikolataya düşkün olduğu için yaşıtlarına göre biraz şişman. Bu yüzden bazı sınıf arkadaşları onunla dalga geçiyor. Çok üzülen Hanno da gitgide okuldan soğuyor ve içine kapanıyor. Fakat bir gün çok garip bir şey oluyor ve Hanno’nun karşısına miniminnacık küçük bir ejderha çıkıyor! Hanno’nun yanından ayrılmak istemeyen bu minik ejderha, korkularının üzerine yürüyen Hanno’ya her adımda eşlik ediyor. Ve birlikte çok büyük işler başarıyorlar…

AŞK

Denizkızı ve Âşık Devler, Catarina Sobral, Sarıgaga

Bir çocuk kitabında aşkın ne işi var demeyin, bu kitapta aşk anlatılıyor. Hem de üç kahramanı olan bir aşk… Dağ ve Deniz adlı iki dev, billur sesli bir deniz kızına aşık olursa neler olur? Bu hikayenin ilham kaynağı, Portekiz’in Algarve bölgesinde yer alan ve göz alıcı falezleri,dev kaya formasyonları, muhteşem doğal güzellikleriyle ünlü Rocha Plajı ve hakkındaki efsaneler… Yazar ve çizer Catarina Sobral, en sevdiği kumsalın ilham verdiği bu efsaneleri yeniden yorumluyor. 2014 Bologna Çocuk Kitapları Fuarı’nda En İyi İllüstrasyon Ödülü kazanan kitapta sanatçının temel renkler ve basit çizgilerle en zor konuları bile olağanüstü bir ustalıkla anlatabilme yeteneğine hayran oluyoruz.

MİZAH

Sıradışı Canlılar, Michael Hearst, Redhouse Kidz

Hangi hayvan hem Everest’in tepesinde, hem denizin 3000 metre altında hem de arka bahçenizde yaşar? Hoppalaa! Peki hangi hayvan dev bir yengeç kılığına girebilir? Bakın bir garip soru daha: Hangi hayvanın kakası küp biçimindedir? Hiçbirinin cevabını bilmediğinize eminim. Ama hepsi de bu dünyanın çeşitli yerlerinde yaşayan gerçek canlılar. Tanıştırıyorum, huzurlarınızda birbirinden tuhaf görünen ve görünmekle kalmayıp gerçekten de pek tuhaf olan 50 sıra dışı canlı! Memelilerden tekhücrelilere kadar size “Vay canına” dedirtecek çok ama çok acayip hayvanlar. Tasarımıyla da göz alan bu kitap meraklı okuyucular, amatör zoologlar ve komik şeylere gülenler için. Bu arada söylemezsem içim rahat etmez: Yazar Michael Hearst, New York kökenli bir avangart bir müzisyen olması. One Rg Zero grubundan hatırlayabilirsiniz, başka birkaç topluluğu daha var… Kendisinden daha önce başka bir vesileyle size bahsetmiştim, hani Paul Auster, Margaret Atwood, Michael Chabon gibi ünlü edebiyatçılara şarkı sözü yazdıran adam. Eh, öğrendik işte, meğer çocuk kitapları da yazıyormuş. ()

MASAL

Mutlu Tavşanlar, Marie Nimier, Redhouse Kidz

Küçük bir köyde yaşayan Pablo Fırçatüy’ün gayet güzel ve huzurlu bir hayatı vardır. Ta ki bahçesindeki maydonozların esrarengiz bir şekilde kaybolduğunu fark edene dek… Fırçatüy, maydanozlarını bahçesine izinsiz taşınan bir tavşanın yediğini keşfedince öfkeden deliye dönüyor ve onu kovmak için elinden geleni yapıyor. Gelin görün ki adı Tukur olan bu tavşan her şeyi yanlış anlayıp duruyor. Ressam Fırçatüy kapısının önüne çöp mü boşalttı; yeni mobilyalar geldi sanıyor. Yuvasına bir kova su mu boca etti; “Yüzeyim, spor yapayım istiyor herhalde” diye düşünüyor. Eh, bu durumda Pablo’nun ondan kurtulması gitgide imkansızlaşıyor. Bu hikayenin sevdiğim yanı, her şeyi önce Fırçatüy’ün, sonra da Tukur’un gözünden anlatması. Yani kararımızı her iki tarafı ayrı ayrı dinledikten sonra veriyoruz. Belki ikisi de haklıdır ve bunu bir fark etseler beraber yaşamanın sandıklarından çok daha güzel bir şey olabileceğini görecekler, kim bilir. “Empati şart” inancında olanlar çok sevecek.

Gülenay Börekçi