İhanetin terimi: Öp ve Anlat
1970’lerde glam rock’ın gaza getirdiği heyecanlı eleştirmenlerin, şarkı sözlerini edebiyat saydığı Bryan Ferry “Kiss & Tell” adlı şarkısını kimin için yazmıştı, kimin için köprüleri yakıp “öp ve anlat” demişti? Peki 21. yüzyılın çeşit bolluğundan başları dönmüş “cool” eleştirmenlerinin, kitaplarını pop müziğin yazıdaki karşılığı saydıkları Alain de Botton’un aynı adlı romanı? O kimin için yazılmıştı? Henry […]
Read Moreİnsanlığın en mahrem anlarının tarihi
Geçen hafta Kalben’in evine habersiz girildi, köşe bucak kurcalandı, birileri hiç hakları olmadığı halde o evde gördüklerini filme çekip utanmadan yaydı ya, aklıma çok eski bir yazım geldi. Yeniden yayımlamanın zamanıydı belki de. Georges Duby ve Philippe Aries’in hazırladığı beş ciltlik ve 800 sayfalık Özel Hayatın Tarihi’ne, bize savaşların, antlaşmaların, ülkelerin tarihini değil, şahsa mahsus […]
Read MoreBüyük soru: Sonsuz gece mi, bir anlık haz mı?
Geçenlerde Zeynep Uysal ile Murat Gülsoy’un Eksik Mecaz podcastini dinliyordum. İkinci bölümde sanırım, Zeynep Uysal’ın Goethe’nin Faust’undan seçtiği bir alıntıya öldüm. “Dur geçme öyle güzelsin ki diyecek olursam o âna, vur beni istersen zincirlere, hazırım o zaman yok olmaya, o zaman çalsın ölüm çanları, o zaman tamamlanır görevin, saat durabilir, yelkovan düşebilir, vaktim gelmiştir.” Her neyse o […]
Read MoreHikâyeli hayatlar
Yapıtlarından önce biyografisi yayınlanan Gertrude Stein… Trajik değil umut veren ayrıntılara bakmayı tercih eden “hikâyeci” Dave Grohl… Erken Ölmüş Romantiklerin Gölgesinde, Tezer Özlü ile buluşma… Caravaggio’nun hayatını ve ölümünü perdeleyen o büyük sır… ve diğerleri. Birkaç hikâyeli hayata göz atmaya ne dersiniz? Tezer Özlü: Canlı, dişi, toynaklı bir yazar Ressamın İsyanı Gertrude Stein’den Dave Grohl’a, Tezer Özlü’den […]
Read More“Aktör tuhaf bir hayvan, adeta bir bukalemundur”
1924 doğumlu İtalyan aktör Marcello Mastroianni bazı çok önemli filmlerinden oluşan şahane bir seçkiyle Kadıköy Sinematek Sinema Evi’ne konuk olmuştu. Ben sonuna yetişebildim. O esnada aktörün çeşitli röportajlarından yaptığım bir derlemeyi bulunca da yayınlayayım dedim. Marcello Bey’in neden çok özel bir ruh olduğu aşağıda söylediklerinden bile belli… Programın tamamı için buraya bakınız “Kendi mafyasını kuran” harikulade bir yönetmen: […]
Read MoreFilistin mücadelesinin dev poster arşivi
Filistin mücadelesine 1970’lerden beri destek veren Amerikalı küratör Dan Walsh’un göz kamaştıran projesinden söz edeceğim bu yazıda: Filistin Poster Projesi muhteşem bir arşiv aynı zamanda. Edgar Hilsenrath: ‘Kapılarını açmayan cennetin canı cehenneme!’ Filistin mücadelesinin devasa poster arşivi “Filistin poster sanatı, 20. yüzyıldan 21. yüzyıla geçiş yapan tek siyasi sanat türüdür,” diyen Walsh, Filistin meselesini konu eden posterleri […]
Read MoreMizah duygusunu yitiren bir dünyada Milan Kundera
Bir yazar düşünün; daha 40 yaşına gelmeden Nazilerin, ülkesini işgal ettiğine, aynı toprakların birkaç yıl sonra Stalinizme teslim olduğuna, Prag Baharı’yla gelen özgürleşmeye ve ardından bastıran yoğun Sovyet zorbalığına şahit olsun, dahası bunların hepsini romanlarında anlatsın… Kundera’nın ruh ve beden, hafıza ve unutuş, çıplaklık ve hazımsızlık, uçma arzusu ve zemini terk edememe, aşkın siyaseti ve […]
Read MoreKnut Hamsun’dan trajik bir aşk hikâyesi
Nobel ödüllü edebiyatçı Knut Hamsun, Victoria adını taşıyan incecik ama güzel, güçlü ve şiirli novella’sında sınıf ayrımcılığı ve toplumsal baskının belirgin olduğu bir toplumda aşkın imkansızlığından bahsediyor. Victoria’yı satın almak için Knausgaard: “Hayatı kitaplar değil edebiyat değiştirir” Knut Hamsun’dan trajik bir aşk hikâyesi Ünlü yazar Arthur Koestler, Knut Hamsun’un Victoria’sını “Tarihin en büyük aşk hikâyelerinden […]
Read MoreÁgota Kristóf’tan bir yazma dersi
Can Yayınları, Ágota Kristóf’un kısa otobiyografik anlatısı Okumaz Yazmaz‘ı ve çocukluğundan ilhamla kaleme aldığı öyküleri Önemi Yok‘u basınca ben de Üçleme’den aldığım bu küçük yazma dersini Egoist Okur takipçileriyle paylaşmak istedim… Bence yazmakla ilgili herkesin ilgisini çekecektir. Dilerseniz öncesinde Büyük Defter, Kanıt ve Üçüncü Yalan kitaplarıyla ilgili yazımı da okuyabilirsiniz. Ágota Kristóf’un dilini masallardan ödünç […]
Read MoreÁgota Kristóf’un dilini masallardan ödünç alan üçlemesi
Macar yazar Ágota Kristóf’un savaş ve kıyım, zorbalık ve başkaldırı, aşk ve yalnızlık, arzu ve kaybediş, gerçek ve kurmaca gibi kavramlar üzerine kurduğu ve dilini masallardan ödünç aldığı üçlemeyi, yani Büyük Defter, Kanıt ve Üçüncü Yalan’ı okudunuz mu? Büyük Defter / Kanıt / Üçüncü Yalan Agota Kristof Çeviren: Ayşe İnce Kurşunlu Yapı Kredi Yayınları Kitaplarda […]
Read MoreŞiirin Gılgamış Destanı’yla başlayan tarihi
Şiirin Kısa Tarihi adlı yapıtı en güzel anlatan şey yazarın ilk cümleleri: “Şiir nedir? Müziğin sesle ilişkisi neyse, şiirin dille ilişkisi odur. Şiir, özel kılınmış dildir. Özel kılındığı için hatırlanacak ve değerli görülecektir. Elbette ki her zaman bu şekilde işlemez. Yüzyıllar boyunca binlerce şiir unutulup gitmiştir. Ama bu kitap unutulmayanlar hakkındadır.” Şiirin Kısa Tarihi Şiir […]
Read MoreSimenon’dan Dave Eggers’a 9 yazardan 9 roman
Savaşın silahları, hayatın mektupları… Mikail Şişkin imzalı “Mektupların Romanı”nı gördüğüm an çarpıldım. Kapağın çağrısına uyduğum için pişman değilim. Şu cümlenin de artık hayatımda bir yeri var: “Başından geçenlerin sözcüklerle anlatılabileceği fikrine kapılırsan, başından hiçbir şey geçmemiş demektir.” Buna ve aşağıda tanıttığım diğer romanlara da bir göz atmalısınız. Bir yazarın büyük sorusu Mektupların Romanı Mektupların Romanı, […]
Read More“Tarsus’a giden hiçbir yazar geri dönmek istemez…”
Nazlı Berivan Ak, arkadaşım. Arkadaşım olmasından da önemlisi işlerine hayran olduğum bir yayıncı, editör… Yıllardır birbirimizi yakından takip eder, kendi alanlarımızda ne yapsak ilk birbirimizi tebrik ederiz. Belgeselini de başından beri biliyordum. Yine de itiraf edeyim izlemek başka türlü bir heyecandı benim için. Kitapçı adlı belgeselinde Antik Sahaf’ın hikâyesini anlatıyordu Nazlı. İlk fırsatta yolumu oraya […]
Read MoreHakan Karahan: “Risk almaktan korkmak, yaşamamaktır”
Şu sıralar Netflix’te yayınlanan Şahmaran dizisinde izlediğimiz Hakan Karahan, oyunculuğunun ve yapımcılığının yanında yazdığı romanlarla da tanınıyor. Karahan’ın Cennette Bir Hafta adını verdiği yeni ve belki de bugüne kadarki en kişisel romanı Mona Kitap etiketiyle geçtiğimiz günlerde raflardaki yerini aldı. Yazarın yaşamından izler taşan romanın satır aralarında okurla paylaşılan çok özel sırlar da var. Okuyalım… […]
Read MoreDeniz Yüce Başarır’ın Storytel âlemindeki maceraları
Şahane gülüşü, bulaşıcı hayat enerjisi, sizi ikna etme gücü fazlasıyla yüksek tatlı mı tatlı sesi olan bir kadın… Editör, yayıncı, programcı, yazar… Ama bana göre her şeyden önce sağlam okur. Karşınızda Deniz Yüce Başarır ve Storytel âlemindeki maceraları… Deniz Yüce Başarır’ın seslendirdiği kitaplar Ben Okurum podcasti “Yazı bir hançer değildir ki maziye saplayasın!” Deniz Yüce […]
Read More